منقول است از ابو بصير كه گفت سؤال كردم از حضرت امام جعفر صادق (صلوات اللَّه عليه) از شخصى كه نماز كند و هوا بسيار گرم باشد و خوف داشته باشد كه اگر پيشانى را بر زمين گذارد بسوزد و آبله كند حضرت فرمودند كه بر جامه‏اش سجده كند و بر اين مضمون احاديث صحيحه و كالصحيحه بسيار وارد شده است و خواهد آمد بلكه اين حديث مناسبتى باين باب ندارد و اولى آنست كه در هواى گرم بر زمين گرم نه ايستد بلكه دغدغه مى‏شود كه با اختيار در چنين جائى نماز نبايد كرد.

(و سال داود الصّرمىّ ابا الحسن علىّ بن محمّد (صلوات اللَّه عليهما) فقال له انّي اخرج فى هذا الوجه و ربّما لم يكن موضع اصلّى فيه من الثّلج فكيف اصنع قال ان أمكنك ان لا تسجد على الثّلج فلا تسجد عليه و ان لم يمكنك فسوّه و اسجد عليه)(1)

و در حسن منقولست كه داود چرم فروش سؤال كرد از حضرت امام على نقى (صلوات اللَّه عليه) و عرض نمود كه من از كوفه مى‏روم به جانب همدان و كردستان از جهت چرم و بسيار است كه برف آن قدر آمده است كه جائى بهم نمى‏رسد كه برف نداشته باشد يا توان پاك كردن چه بايد كرد حضرت فرمودند كه اگر توانى كه بر برف نماز يا سجده نكنى نكن و اگر ممكن نباشدت پس زمين را بكوب تا هموار شود و بر آن نماز كن و در اينجا دو مفسده است يكى آن كه مكان نماز مستقر نيست اگر مراد از سجده نماز باشد و آن به هموار كردن بر طرف مى‏شود دويم آن كه برف آشاميدنيست و سجده بر آن نمى‏توان كرد و جواب اينست كه چون مضطرّ است باكى نيست.

سجده بر چوب و گياهان غير خوراكى‏

(و قال ابراهيم بن ابى محمود للرّضا (صلوات اللَّه عليه) الرّجل يصلّى على سرير من ساج و يسجد على السّاج قال نعم)(2)

و در صحيح و