(دوشنبه 17 مهر 1385)- مانيا رهبان
در حاليکه لباس هاي فضايي اوليه تماما از بافتي نرم ساخته شده بودند،EMU براي جا به جايي و راحتي بيشتر براي فضانورد ترکيبي از اجزاي نرم و سخت است.
خود لباس به تنهايي شامل 13 لايه است:يک لباس خنک کننده دروني (2لايه)، لباس فشار(2 لايه)،لباس حرارتي و محافظ خرده سنگ ها (8 لايه) و پوشش بيروني(1 لايه).تمام اين لايه ها به هم دوخته شده اند و به لباس فرم داده اند.برخلاف لباس هاي فضايي اوليه که به طور جداگانه و مختص يک فضانورد بود،EMU داراي بخش هايي است که سايز لباس را متناسب با سايز فضانورد تطبيق مي دهد.
- LCVG: گرماي اضافي توليد شده توسط فضانورد را در طي راهپيمايي هاي فضايي از بين مي برد.
- MAG :ادرار فضانورد را در طي راهپيمايي هاي فضايي جذب مي کند.
- EEH : امکان ارتباط با مراکز ارتباطي و همچنين دستگاه هاي بيولوژيکي متصل به فضانورد را فراهم مي کند.
- CCA : شامل وسايل ارتباطي از جمله گوشي و ميکروفون براي ايجاد ارتباط است.
- LTA : نيمه ي پاييني EMU شامل پوتين ،شلوار،مفاصل زانو ، قوزک پا و ميان تنه است.
- HUT : پوسته ي سختي از جنس فايبر گلاس و به شکل جليقه است.
- بازوها
- دستکش ها:شامل دستکش هاي بيروني و دروني
- کلاه
- EVA :فضانورد را از نور شديد آفتاب محافظت مي کند.
- IDB :آب آشاميدني فضانورد را در طي راهپيمايي فضايي فراهم مي کند.
- PLSS: اکسيژن،انرژي،حذف کننده کربن دي اکسيد ،خنک کننده آبي ،تجهيزات راديويي و سيستم خطر را فراهم مي کند.
- SOP :اکسيژن مورد نياز در مواقع اورژانس را تامين مي کند.
- DCM: نمايشگر و کنترل کننده ي سيستم PLSS.
لباس بلندي که زير لباس اصلي پوشيده مي شود و از نايلون کش باف و اسپاندکس (Spandex) ساخته شده و با لوله هاي پلاستيکي نازکي بسته مي شود.آب خنک از اين لوله ها براي از بين بردن گرماي بدن فضانورد عبور مي کند.اين آب خنک از کوله پشتي لباس يا از فضاپيما از طريق لوله اي که به آن متصل است،تامين مي شود.
راهپيمايي فضايي معمولا حدود هفت ساعت طول مي کشد.در طي اين مدت،بدن توليد ادرار مي کند که به دليل زمان زيادي که پرفشار کردن و کم فشار کردن لباس فضايي و فضاپيما مصرف مي کنند،فضانوردان قادر نيستند از دستشويي هاي فضاپيما استفاده کنند بنابراين فضانوردان از MAG که پارچه اي با قدرت جذب بالاست ،استفاده مي کنند.
تعداد زيادي سيم مربوط به برقراري ارتباطات و دستگاه هاي بيولوژيکي در درون لباس پوشيده شده توسط فضانورد قرار دارد.اين سيم ها امکان مخابره پيام و ارتباط با دستگاه بيولوژيک موجود در کوله پشتي را فراهم مي کنند که براي برقراري ارتباط و چک کردن علائم حياتي فضانورد (تعداد تنفس،ضربان قلب،درجه حرارت و ...) به کار مي روند.
کلاهي پارچه اي شامل ميکروفون و گوشي براي ايجاد ارتباط که توسط فضانورد پوشيده مي شود و به او امکان برقراري ارتباط را مي دهد.
شامل نيمه ي پاييني EMU ،از جمله شلوار،پوتين،مفاصل زانو ، قوزک پا و ميان تنه است و با يک حلقه ي ارتباطي فلزي و با پيچ هايي محکم به نيمه ي بالايي EMU متصل مي شود تا مانع جدا شدن و شناور شدن شان در فضا شوند.
پوسته ي سختي از جنس فايبر گلاس و به شکل جليقه که چندين قسمت از جمله بازوها،نيم تنه،کلاه ،کوله پشتي و جعبه کنترل را پشتيباني مي کند.قسمت هاي گوناگون از طريق حلقه هاي ارتباطي به HUT متصل مي شوند.
بازوها شامل شانه،قسمت بالايي بازو و مفاصل آرنج است به طوري که فضانورد قادر است بازوهايش را در جهات گوناگون حرکت دهد.اندازه بازوها در سايز هاي متفاوتي قابل تنظيم است به طوري که EMU مي تواند براي فضانوردان مختلف مورد استفاده قرار گيرد.بازوها توسط يک سري حلقه هاي ارتباطي به HUT متصل مي شوند.
دستکش ها توسط حلقه هاي ارتباطي به بازوها متصل مي شوند.دستکش ها براي کمک به فضانورد در،در دست گرفتن اشيا داراي سر انگشت اند.فضانورد همچنين در درون دستکش هاي بيروني،دستکش هايي از بافتي نرم و لطيف براي راحتي استفاده مي کند.دستکش هاي بيروني داراي حلقه هايي براي نگه داشتن ابزار هستند.
کلاه : کلاه از پلاستيکي شفاف و مقاوم از جنس پلي کربنات ساخته شده است که توسط حلقه هايي ارتباطي به HUT متصل مي شود.براي راحتي فضانورد قسمت پشتي کلاه از بالشتک هايي پوشانده شده است،زيرا کلاه همواره ثابت باقي مي ماند و همراه با سر فضانورد نمي چرخد.کلاه داراي دريچه ي تخليه براي زدودن کربن دي اکسيدي است که در صورت استفاده از اکسيژن اورژانس توليد مي شود.قسمت دروني کلاه پيش از راهپيمايي فضايي با ترکيباتي ضد بخار اسپري مي شود.
EVA (Extravehicular Visor Assembly): EVAدر بالاي کلاه قرار مي گيرد و داراي قسمت هاي زير است:
- يک فيلتر خورشيدي که با فلزي طلايي رنگ اندود شده است.
- روکشي شفاف و مقاوم در برابر ضربه و حرارت زياد.
- درپوش هاي قابل تنظيم براي جلوگيري از ورود نور خورشيد.
- چهار چراغ
- يک دوربين تلويزيوني
فضانوردان در طول راهپيمايي هاي فضايي نزديک به 7 ساعت را در لباس هاي فضايي مي گذرانند بنابراين در اين مدت آنها نياز به آب خواهند داشت.لباس هاي فضايي به اين منظور از IDB که کيسه اي پلاستيکي واقع در درون HUT است استفاده مي کنند.IDB شامل 2 ليتر آب است که فضانورد توسط يک ني که در نزديکي دهانش قرار دارد از آن مي نوشد.
همچنين در درون کلاه شکافي براي قرار گرفتن قالب هاي غذايي ساخته شده از برنج و حبوبات است که فضانورد در صورتي که در طي انجام راهپيمايي فضايي گرسنه شد مي تواند از آن بخورد.اين قالب به گونه اي طراحي شده است که فضانورد تنها يک گاز از آن مي زند بقيه غذا به صورت رشته مانند ماکاروني قابل خوردن است.تمام قالب غذا بايد يکباره به مصرف برسد تا خرده هاي غذا در درون کلاه شناور نشوند.بيشتر فضانوردان ترجيح مي دهند قبل از راهپيمايي فضايي غذا بخورند تا مجبور نشوند از اين قالب استفاده کنند.
PLSS کوله پشتي اي است که توسط فضانورد پوشيده مي شود و شامل محفظه اکسيژن ( 0.54 کيلوگرم در فشار محفظه اي 518 اتمسفر)،فيلتر هاي کربن دي اکسيد،خنک کننده آبي (مجموعا 4.6 کيلوگرم )،دستگاه هاي مخابراتي،نيروي الکتريکي،پنکه هاي تصفيه و سيستم هاي خطر است.فضانورد مي تواند دما،فشار و جريان هوا را از طريق کنترل گرها يي که بر روي DCM است،تنظيم کند.PLSS ،اکسيژن و حذف کننده کربن دي اکسيد را تا هفت ساعت براي فضانورد تامين مي کند.باتري هاي EMU از يازده پيل از جنس روي ،که به طور سري به هم متصل اند،ساخته شده است.اين باتري ها نزديک 27 آمپر ساعت جريان الکتريکي را فراهم مي کنند و قابليت دوباره شارژ شدن را در درون فضاپيما دارند.
SOP (Secondary Oxygen Pack): يک پشتيبان اکسيژن در مواقع اورژانس است که در زير PLSS و بر روي قاب کوله پشتي قرار دارد.شامل 2 محفظه اکسيژن در مجموع شامل 1.2 کيلوگرم اکسيژن در فشار محفظه اي 408 اتمسفر است.اين مقدار ، اکسيژن مصرفي در طي 30 دقيقه يعني مدت زمان کافي براي بازگشت به درون فضاپيما است.اين اکسيژن پشتيبان زماني که فشار اکسيژن در لباس به زير 0.23 اتمسفر افت کند به طور خودکار شروع به کار خواهد کرد.
دستگاهي که در قسمت جلويي لباس قرار دارد و شامل تمامي کليد ها،درجات ، شير هاي کنترل و نمايشگر براي کنترل PLSS است.DCM زماني که فضانورد از آينه هاي متصل به آستين لباسش استفاده کند،قابل مشاهده است.
علاوه بر قسمت هاي اصلي،EMU شامل لوازم ديگري نيز هست:
- SCU :قابليت ارتباط با واحد اکسيژن ،انرژي، ارتباطات و خطوط آبي فضاپيما را امکان پذير مي کند.
- AAP :قسمت هاي مختلف EMU را زماني که فضانورد در کابين مشغول پوشيدن آن است ، نگه مي دارد.
- چراغ ها و دوربين هاي کلاه :دوربين ها و نور اضافي را مهيا مي سازند.
- آينه هاي متصل به آستين لباس :براي ديدن درجات موجود بر روي DCM به فضانورد کمک مي کند.
- ليست کنترل متصل به آستين : روند راهپيمايي فضايي را يادآوري مي کند.
شيلنگي که شامل لوله هايي براي خنک کننده هاي آبي،سيم هاي الکتريکي براي انرژي و لوله هايي هم براي اکسيژن است.SCU براي توليد آب،انرژي و اکسيژن EMU زماني که فضانورد در کابين براي راهپيمايي فضايي آماده مي شود مورد استفاده قرار مي گيرد که اين امر موجب ذخيره کردن منابع EMU تا زماني که فضانورد واقعا فضاپيما را ترک مي کند ،مي شود.
مانند چوب لباسي است و بر روي ديوار کابين قرار دارد و قسمت هاي مختلف EMU را تا زماني که فضانورد آنها را به تن مي کند،نگه مي دارد.
اين ابزارها بر روي کلاه قرار دارند و به فضانورد و کنترل کننده هاي زميني در ديدن در مکان هاي تاريک کمک مي کند.
آينه ها و ليست کنترل متصل به آستين لباس : اين ابزارها بر روي آستين هاي EMU قرار دارند.آينه ها به فضانورد در ديدن DCM کمک مي کند و ليست کنترل هم در يادآوري روند راهپيمايي فضايي هفت ساعته به فضانورد موثر است.
براي آماده شدن براي يک راهپيمايي فضايي فضانوردان بايد مراحل زير را انجام دهند:
1. فشار درون شاتل را به 0.7 اتمسفر کاهش و ميزان اکسيژن را افزايش دهند.
2. به مدت 30 دقيقه از اکسيژن خالص براي خارج کردن نيتروژن از خون و بافت بدن،تنفس کنند.
3. MAG را بپوشند.
4. وارد کابين مخصوص (Airlock) شوند.
5. LCVG را بپوشند.
6. EEH را به HUT متصل کنند.
7. DCM را به HUT متصل کنند. (PLSS قبل از آن به HUT متصل شده است.)
8. بازوها را به HUT متصل کنند.
9. کلاه را با ترکيبات ضد بخار اسپري کنند.
10. آينه ها و ليست کنترل را به آستين ها متصل کنند.
11. قالب غذا و IDB پر از آب را در درون HUT قرار دهند.
12. نورها و دوربين هاي موجود بر روي EVA را کنترل کنند.
13. EVA را در بالاي کلاه قرار دهند.
14. CCA را به EEH متصل کنند.
15. LTA را بپوشند و آن را تا کمر بالا بياورند.
16. SCU را از DCM و شاتل جدا کنند.
17. نيمه بالايي لباس را بپوشند.
18. لوله هاي خنک کننده ي LCVG را به PLSS متصل کنند.
19. اتصالات الکتريکي EEH را به PLSS متصل کنند.
20. LTA را به HUT قفل کنند.
21. CCA و عينک را (در صورتي که فضانورد از آنها استفاده مي کند) بپوشند.
22. دستکش هاي داخلي را بپوشند.
23. کلاه و EVA را قفل کنند.
24. دستکش هاي بيروني را قفل کنند.
25. سوراخ ها و شکاف هاي EMU را با افزايش فشار به 0.20 اتمسفر بيش از فشار کابين، چک کنند. نبود شکاف به اين معني است که کابين دچار افت فشار شده است .
زماني که اين مراحل کامل شدند :
1. EMU به طور اتوماتيک به فشار کنترل شده ي خودش باز خواهد گشت.
2. لباس به کابين مخصوص متصل مي شود.
3. در بيروني کابين باز مي شود.
4. SCU ازEMU جدا مي شود.
5. فضانورد بر عرشه ي شاتل گام مي گذارد.
و راهپيمايي فضايي آغاز خواهد شد.
در اين لحظه ،EMU به عنوان يک فضاپيماي مستقل از شاتل يا ايستگاه فضايي عمل خواهد کرد و به همين دليل است که هر EMU، 12 ميليون دلار قيمت دارد.بعد از اتمام راهپيمايي فضايي اين مراحل براي در آوردن لباس و برگشت به فضاپيما به طور معکوس انجام خواهد پذيرفت.