آفتاب (روزنامه)
جلد: 1
نويسنده:
شماره مقاله:269
آفْتاب، روزنامهاي فارسي که در 29 محرم 1330ق/19 ژانوية 1912م در تهران به
سردبيري ميرزاحسين هبدالوهّاب زادة کمالالسلطان بنياد نهاده شد (ظاهراً
کمالالسلطان و عبدالوهابزاده چنانکه صدر هاشمي و الول ساتن تصور کردهاند، 2 شخص
جداگانه نيستند). وي قبلاً مخبر روزنامة ايران نو بود (1328ق/1910م) و بعدها
بنيادگذار روزنامة ستاره ايران (1336ق/1917م) شد. روزنامه آفتاب در دوران نيابت
سلطنت ناصرالملک (1329-1332ق/1911-1913م) و خفقان حاکم بر مطبوعات ايران با
پشتيباني دولت منتشر گرديد و در واقع ارگان رسمي يا نيمه رسمي دولت بود که از
خواستههاي ناصرالملک حمايت ميکرد. اين نشريه هفتهاي 3 بار انتشار مييافت و
اخبار خارجي و به صورت مفصل تر، اوضاع و اخبار داخلي ايران را منعکس ميکرد. از نظر
سياسي به اعتداليون وابسته بود و در شمارة نخست آن نطق وزير خارجة انگلستان درج شده
بود و به قولي وثوقالدوله (د 1329ش) خود مقالات اصلي آن را مينوشت (براون،
2/179). از شمارة 255 (سه شنبه 4 رمضان 1332ق/27 ژوئية 1914م)
ميرزاصادقخاناديبالممالک فراهاني مديريت آن را به عهده گرفت (شمارة 255 روزنامة
آفتاب) آخرين شمارة آن (377)، مورخ 24 ربيعالاول 1334ق/30 ژانوية 1916م در آرشيو
کتابخانة ملي هست.
مآخذ: براون، ادوار، تاريخ مطبوعات و ادبيات ايران در دورة مشروطيت، ترجمة محمد
عباسي، تهران، معرفت، 1958م، 2/179؛ صدر هاشمي، محمد، تاريخ جرايد و مجلات ايران،
تهران، کمال، 1363ش، 1/214-215؛ علوي، ابوالحسن، رجال عصر مشروطيت، به کوشش حبيب
يغمايي و ايرج افشار، تهران، اساطير، 1363ش، 1/214-215؛ علوي، ابوالحسن، رجال عصر
مشروطيت، به کوشش حبيب يغمايي و ايرج افشار، تهران، اساطير، 1363ش، ص 89؛ کهن،
گوئل، تاريخ سانسور در مطبوعات ايران، تهران، آگاه، 1362ش، ص 262.
بخش ادبيات