تفسیر آیات حج، سوره بقره، آیه 144(3)

عبدالله جوادی آملی

نسخه متنی -صفحه : 18/ 4
نمايش فراداده

مقام رضا

ـ كاشفيت رضاي پيامبر از رضاي خداوند

در اين كريمه خداي سبحان به رسولش بشارت داد، فرمود: قبله‌اي كه تو بپسندي براي تو قرار مي‌دهيم و منظور از رضاي رسول خدا[صلّي الله عليه و آله و سلّم] رضاي نفساني نيست، بلكه رضا براي اسلام است. در بحثهاي قبل ملاحظه فرموديد، اگر نفسي به مقام رضا رسيد، چيزي جز خواسته خداي سبحان طلب نمي‌كند. اگر انسان به مقام رضا رسيد، هم راضي است [و] هم مرضي يعني هم از قضا و قدر الهي راضي است و هم تمام شئون زندگي او مرضي حق است، لذا رضاي رسول اكرم[صلّي الله عليه و آله و سلّم] رضاي خداست: «رضي الله رضانا أهل البيت»1.

ـ عدم كاشفيت رضاي مردم از رضاي خداوند

ولي درباره رضاي ديگران خداي سبحان اعتنايي نمي‌كند، گاهي مي‌فرمايد: اگر شما راضي باشيد، خدا راضي نيست. درباره منافقين در سوره مباركه توبه، آيه 96 اين‌چنين است، فرمود: (يحلفون لكم لِتَرضَوا عنهم فَإن تَرضَوا عنهم فَإنَّ الله لا يرضي عن القوم الفاسقين)؛ فرمود به اينكه منافقين و ساير گروههاي بهانه‌تراش كه حاضر نبودند در جنگ شركت كنند و به جبهه بروند مي‌خواهند با سوگند شما را راضي و قانع كنند تا شما از آنها راضي باشيد، ولي اگر شما از آنها راضي باشيد، خدا از آنها راضي نيست؛ زيرا رضاي شما، رضاي خدا نيست بر خلاف وجود مبارك پيغمبر كه رضاي او رضاي خداست.

پس رضاي افراد ديگر رضاي خدا نيست؛ چون به مقام رضا نرسيدند و راضي و مرضيّ نشدند، اما وجود مبارك پيغمبر اين چنين نيست، پس هر چه را كه پيغمبر مي‌پسندد همان است كه خداي سبحان مي‌پسندد، ولي ديگران اين‌طور نيستند: (فإن ترضوا عنهم فإنّ الله لا يرضي عن القوم الفاسقين).