گستره حقوق انسانی در نهج البلاغه

صادق علمی

نسخه متنی -صفحه : 70/ 13
نمايش فراداده

تبصره: از نتايج و ثمرات تحقّق عدالت اجتماعي،‌ سلامت و رفاه اجتماعي است. حضرت امير (ع) درفرازي از نهج‌البلاغه شريف چنين مي‌فرمايد:

«و اَلْبَسْتُکم العافية من عدلي و فَرَشْتُکم المعروف من قولي و فعلي» يعني «من جامه عافيت را به وسيله و در سايه عدالتم براندام جامعه شما پوشاندم و فرش نيکي‌ها را با گفتار و کردارم بر شما گستردم»

در بحث فقر و فقرزدايي خواهيم گفت که اگر امکانات به طور عادلانه تقسيم گردد جامعه به دو گروه تقسيم نخواهدشد، گروهي که آنقدر مي‌خورند که از دهانشان برمي‌آيد و گروهي که از ضعف جانشان بر مي‌آيد: «کظه ظالم و سغب مظلوم»

از کلام اخير حضرت (ع) راجع به کوفه و همچنين آيات و روايات برمي‌آيد که عدالت مايه برکت و فراواني روزي و ارزاني نرخها و در نهايت رضايت و صلاح و امنيت و راحت جامعه است.

2- شايسته سالاري

«فقد بلغني موجدتک من تسريح الأشتر الي عملک ...» يعني «اي محمّدبن‌ابي‌بکر، به من خبر آرسيده که از فرستادن مالک‌اشتر به فرمانداريت ناراحت شده‌اي ...»

اين حقّ مردم است و طبعاً تکليف و وظيفه زمامدار و حکومت اسلامي است که بي‌هيچ ملاحظه‌اي شايستگان امّت را در رأس امور قرار دهد.

اگر صلاحيتها ملاک گزينش و مسؤوليت‌دهي باشد، همگان از حقوق و جايگاه مساوي برخوردار خواهندبود؛ مبادا که تکبّر و استکبار ناشي از تعصّبات و افتخارات جاهلي،‌چشمها را کور کند:‌ «فالله الله في کبر الحمية و فخر الجاهلية»

قرآن بر همه ارزشهاي جاهلي خطّ بطلان کشيده و به مستکبران جاهليّت زده «نه» بزرگ گفته‌است: «يا‌ايها الناس انا خلقناکم من ذکر و انثي و جعلناکم‌شعوبا و قبائل لتعارفوا ان اکرمکم عندالله اتقيکم» «افمن يهدي الي الحق احق ان يتبع ام من لا يهدّي الا أن يُهدي»