دكتر محمد منصورنژاد
اگر محوريترين بحث سياسي، نظام سياسي باشد، انديشه امام درباره حكومت و نقش فقيهان و سهم مردم از ابتداي ورود به جريانات سياسي تا آخر عمر در حال تحول بوده است. اين تحول و تغيير به دو شكل و به دو مقطع مربوط است:
1) مقطع اول: 48ـ1320: تحول و تغييري بنيادين كه به تعديل و تعويض نظريه حضرت امام درباره نظام سياسي منجر شده است.
2) مقطع دوم: 68ـ1348: تحول و تغييري كه به سمت تتميم و تكميل نظريه سياسي حضرت امام پيش رفته است. تغييرات مقطع دوم سه فراز عمده دارد:
1ـ امام و تأكيد بر نقش فقيهان در حكومت اسلامي و طرح انديشه ولايت فقيه؛ مكان: نجف اشرف و زمان 1348.
2ـ امام و تأكيد بر نقش مردم در حكومت اسلامي و طرح انديشه حكومت اسلامي؛ مكان: فرانسه و ايران و زمان از 1356 تا سالهاي اوليه پس از انقلاب اسلامي.