علم، عقل، دین

سید محمدرضا علوی سرشکی؛ مقرر: سیدعباس طباطبائی فر؛ ویراستار: سید محمدرضا حسن زاده طباطبائی

نسخه متنی -صفحه : 396/ 216
نمايش فراداده

و آنچه عقلاً در قانون عليت عقلي، محال است «پيدايش چيزي است نه از چيزي ديگر» (يعني پيدايش چيزي ممکن، بدون هرگونه علت موجود)، محال است يعني پيدايش هيچ چيز بدون علت نمي‌شود (چه اين علت همان علت هاي مضطر غير فاعل مختار باشد مانند آتش و حرارت يا علت وجود آن، انتخاب فاعل مختار باشد) . و فاعل مختار مي‌تواند هر فعلي را هر وقت انتخاب کند انجام دهد و يا آنرا انتخاب نکند و ايجاد ندهد اما در فاعل مختار غير از خدا، ممکن است از قدرت کافي براي انجام بعضي از امور برخوردار نباشد يا قدرتي ديگر، مانع انجام اراده او شود اما در خداوند آنچه ذاتاً ممکن است و به تناقض نمي‌انجامد مقدور خدا است و هيچ قدرت ديگري نمي‌تواند مانع کار خدا شود و اين است معني قدرت مطلقه گرچه با توجه به بحثي که ما در فلسفه حقوق و فلسفه اخلاق کرديم درباره حقوق ذاتي و حسن ذاتي بعضي از رفتارها و قبح ذاتي بعضي از رفتارهاي ديگر و اينکه خداوند حکيم است و داراي علم و حکمت کامله است هرگز خداوند، کار زشت، انجام نمي‌دهد مثلاً ظلم به بندگانش نمي‌کند گرچه قطع نظر از حکمت اش مي‌تواند ظلم کند و اين انتخاب نکردن کار زشت بخاطر انتخابش بر اساس اخلاق نيک، هيچ منافات با قدرت کامله او ندارد.

علم مطلقه خداوند

مقدمه

در اينجا اول بايد عالم مطلق را معني کرد يعني چه؟

اول

اگر مقصود از عالم مطلق بودن، اين است که خداوند به هر چيزي علم دارد بدون استثناء چه آن چيزهائي که