مناسك ، آداب و مراسم دينى يهود، زياد است ، كه در اين جا آن ها را به دو قسمت آداب و (مراسممتفرقه ) و (اعياد يهود)، تقسيم كرده ، و به شرح برخى از مهم ترين شان مى پردازيم .
از مهم ترين مناسك و آداب دينى يهود كه بيان شد علاوه بر انجام زيارت يك هفته اى بيتالمقدّس ، تعطيل عمومى روز شنبه و عمل قربانى است ، كه نيازمند شرح و بررسى بيشترىهستند.
مراسم قربانى واهداى هدايا به پيشگاه خداوند به انگيزه هاى گوناگون و به صورت هاىمختلفى انجام مى شده ، كه شرح و تفصيل آن ها (در سفر خروج ) و (سفر لاويان ) آمده است .
هدايايى براى سوزاندن بود كه حمد و تقديس الهى را در آن ، مدّنظر داشتند، هدايايى براىصلح و آرامش ، كه بر ارتباط و آميزش خداوند تاءكيد مى ورزيدند؛ هداياى گناه ، كه بهمنظور بخشش گناهان تقديم مى شد نيز اعانات و قربانى هايى براى جرم و تقصير افراد،كه آن ها را از مجازات گناهانشان رهايى مى بخشيد.
اين قربانى ها و هدايا شامل قربانى كردن حيوانات يا تقديم اعانات ديگر، و نيزشامل سبزى ها، نوشيدنى ها و بوييدنى ها (عطرهاى معابد) بوده است . همچنين پاره اى هداياىخاصّ ديگر از قبيل اوّلين برداشت محصول و يا ميوه هاى نوبر، اولين نوزاد گلّه چهار پايان(مانند برّه هاى كوچك ) و به ويژه عشريه (ده يك )اموال وماليات هاى مقرّر را شامل مى شود. هر چند اكنون بسيارى از ايناعمال قربانى و اهداى هدايا، جاى خود را به دعا و نيايش و قرائت تورات در كنيسه ها و غير آنداده ويا برخى از آن ها متروك شده است از اين رو، يهوديان ، مراسم دعا و نيايش و نيزسرودها و آوازهاى مذهبى و ملىّ را همراه با خواندن متون مقدّس دينى در كنيسه ها و معابد، انجام مىدهند.
در اجراى مراسم مذهبى هم امروزه ميان سه گروه و فرقه مهمّ مذهبى يهود، اختلافات چندى بهچشم مى خورد؛ زيرا در كنيسه هاى ارتودوكس هنوز نيز از زبان عبرى قديم ، استفاده مى شود، وقسمت زنان و مردان ، از همديگر جدا است ؛ دعا و نيايشى كه خوانده مى شود نيز نسبتا قديمىتر و سنتّى تر است . در كنيسه هاى فرقه اصلاح گرايان ، بر عكس ، كمتر از زبان عبرىاستفاده مى شود، و در برابر، تاءكيد بيشترى روى خطبه مذهبى بهعمل مى آيد ؛ و از شگردهاى جديدى مانند رقص و موسيقى ، بهره بيشترى گرفته مى شود! امّادر كنيسه هاى محافظه كاران نيز روش ديگرى را كه در واقع ، تلفيقى از دو روش قديم وجديد است ، بر مى گزينند.
مراسم و آداب دينى يهود در كنيسه ها اعمّ از مراسم پرستش خدا، مراسم روز شنبه و غير آن ازدعاها و نيايش ها به صورت دسته جمعى و خانوادگى انجام مى گيرد. انجام مراسم روز سَبَت(شنبه ) كه از عصر روز جمعه ، آغاز مى شود با مقدماتى همراه است ؛ از جمله پختن غذاىمصرفى در آن روز، تميز كردن منزل ، استحمام و پوشيدن لباس هاى تازه و پاك ، مادرخانواده نيز كمى پيش از غروب آفتاب روز جمعه ، شمع هاى مخصوص عبادت شنبه را روشنكرده ، و دعا ووردى را تلاوت مى كند. سپس پدر خانواده دعاى متبركّى را (به نام كيدوش ) برشراب و نان سبت مهيّا شده مى خواند، و بعد همگان ، قدرى از آن شراب و نان متبرك شده مىنوشند و مى خورند. غذايى كه به دنبال آن ، صرف مى شود بيشتر مواقع با خواندنسرودهاى سبت ، همراه است . دو وعده غذاى ديگرى هم كه در روز شنبه ،ميل مى شود به همين ترتيب داراى تشريفات خاصّى است ، و طورى مصرف مى شود كه وعده دومآن ، پيش از غروب روز شنبه به پايان برسد.
گام نهايى ، شامل آداب خواندن دعا بر نور يك شمع پيچدار و تابيده ، آشاميدن فنجان ديگرىاز شراب و بوييدن برخى ادويه مى باشد. همچنين مراسمى كه در جمعه شب و صبح شنبه درمعابد و كنيسه ها برگزار مى شود با اين مراسمداخل خانه در آميخته ، به اين ترتيب جمع كوچك خانواده را با جمع بزرگ تر اجتماع مؤ منانيهودى در آن مراكز عبادت ، به هم پيوند داده ، فرصت دعا و نيايش جمعى را براى همگان فراهممى آورد.(117)
از تعاليم دينى مهمّ ديگر يهود، مراسم اعياد مذهبى است .يهوديان در تمام دنيا بر اساس ماههاى قمرى ، اعياد خود را حفظ كرده و در روزهاى معيّن ، عيدهاى خود را جشن مى گيرند. (118) علاوه بر روز شنبه ، مهم ترين اعياد يهود، عبارتند از: