نويسنده در اين نوشتار كوشيده است تا به اثبات حق طبيعي بپردازد. بدين منظور، نخست به اجمال، كلياتي را كه به منزله مدخل بحث است، آورده است و سپس در پي روشن ساختن مفهوم حق طبيعي، از قانون طبيعي سخن به ميان آمده است و آنگاه به سير تاريخي حق طبيعي اشاراتي شده و سرانجام به تأملاتي در حق طبيعي پرداخته است.
حق، قانون، طبيعت، قانون طبيعي، حق طبيعي، مصاديق حق طبيعي.
استاد راهنما: حجة الاسلام دكتر عزيزاللّه فيّاض صابري دانشجو: محمداسحاق عارفي
استاد مشاور: دكتر غلامحسين ابراهيمي ديناني
در اين رساله، پس از بيان اهميّت مسأله نفس و بررسي سير تاريخي آن، چيستي نفس بررسي شده، تجرّد آن به اثبات مي رسد. آنگاه ديدگاههاي گوناگون درباره حدوث و قدم نفس، طرح و نقد مي شود و سپس چگونگي حدوث نفس و ارتباط آن با بدن در اصل هستي و پيدايش، مورد بررسي قرار مي گيرد.
ارتباط نفس و بدن در طول حيات مشترك و تأثير متقابل آن دو بر يكديگر، يكي از پيچيده ترين مسائلي است كه مورد كاوش قرار گرفته و نظريه هاي مختلف درباره آن نقد و بررسي شده است. بقا و جاودانگي نفس پس از مرگ، يكي از مهمترين مسائلي است كه در اين رساله به اثبات رسيده است.
ارتباط نفس با بدن عنصري و مثالي در عالم برزخ و روز رستاخيز، آخرين مسأله اي است كه ديدگاههاي متكلّمان و فيلسوفان نسبت به آن ارزيابي مي شود. در نتيجه، ارتباط نفس با بدن براي ادراك لذّت و آلام جزئي جسماني در روز معاد، اثبات مي گردد.
نفس، بدن، برزخ، رستاخيز، حدوث، قدم، تجرّد، جاودانگي.
استاد راهنما: حجة الاسلام دكتر يزدي مطلق (فاضل) دانشجو: سيدحسين ضيائي
استاد مشاور: حجة الاسلام دكتر عزيزاللّه فيّاض صابري
بنيادي ترين مسأله در اسلام، اعتقاد به ذات يگانه اي است كه از كاملترين انحاء وجودي برخوردار است. وجودي كه سزاوار ساحت قدس ربوبي بوده، منزّه از هرگونه نقص مي باشد. هستي او نامتناهي و هر موجودي به عنايت او لباس هستي پوشيده است.
در اين نوشتار، پس از معرّفي شخصيت سيّد مرتضي رحمه الله بحثي درباره تفاوتهاي اساسي بين كلام شيعه، معتزله و اشاعره بيان گشته تا توهّم پيروي متكلّمان شيعه از آنان، در ذهنها زدوده شود. سپس به بيان اثبات صانع از طريق برهان حدوث و قدم پرداخته شده و براي شناخت بهتر حق تعالي، مبحث اسماء و صفات الهي مورد بررسي قرار گرفته است و سه صفت عمده اراده، ادراك و عدل، آن گونه كه سيّد مرتضي رحمه الله آورده است، به تفصيل بيان مي شود و ديگر صفات ثبوتي و سلبي، بررسي مي گردد.
صانع، حدوث، اراده، ادراك، عدل، صفات ثبوتيه، صفات سلبيه.
استاد راهنما: حجة الاسلام دكتر يزدي مطلق (فاضل) دانشجو: سيدمحمد مظفري
استاد مشاور: حجة الاسلام دكتر عزيزاللّه فيّاض صابري
يكي از آثار ارزشمندي كه تا كنون تحقيق نشده، «شرح اثبات واجب» است كه اين اثر، مشتمل بر يك مقدمه، دو مقصد و خاتمه مي باشد. مؤلف در مقدمه به اين مطلب پرداخته كه آيا علم انسان به وجود خدا، اكتسابي است يا بديهي؟
در مقصد نخست، با توجه به اكتسابي بودن علم انسان به وجود واجب، براي اثبات باري تعالي، چهار برهان اقامه شده كه هيچ يك از آنها احتياج به ابطال دور و تسلسل ندارد، بلكه اين دلايل، خود دليل است بر بطلان و قطع تسلسل.
در مقصد دوم، برهان «امكان» تقرير شده و از آن رو كه اين برهان، متوقف بر بطلان دور و تسلسل مي باشد، يك دليل بر بطلان دور و سه دليل بر بطلان تسلسل اقامه شده است.
در خاتمه، از آن جا كه بيشتر براهين ياد شده، با دو قاعده فلسفي «الشي ء ما لم يجب لم يوجد» و «بطلان اولويت ذاتيه» پيوند دارد، اين دو قاعده مورد تحقيق و بررسي قرار گرفته است.
اثبات واجب، برهان اثبات واجب، جلال الدين دواني، احمد الگيلكي.
استاد راهنما: حجة الاسلام دكتر يزدي مطلق (فاضل) دانشجو: سيدمجيد ميردامادي
استاد مشاور: دكتر غلامحسين ابراهيمي ديناني
رساله حاضر، تصحيح كتاب «اوصاف القري في صفات الاولياء»، اثر ميرزا علي نقي همداني (كوثر)، عارف قرن سيزدهم هجري (م. 1297 ه·· .ق) مي باشد. كتاب، با هدف تزكيه و تهذيب نفس، در سير و سلوك به مشرب عرفاني شيعي تأليف گرديده و دربردارنده اركان و مراحل سلوك، حِكَم و مواعظ اخلاقي، اوصاف پارسايان و بخشي از معارف الهي است.
نويسنده با تأثيرپذيري از روايات معصومان عليهم السلام ، لطايف عرفاني و حقايق كشف (بر مذاق اهل بيت عليهم السلام ) را با بياني شيوا و مؤثر ذكر نموده و در هر بخش، به آيات و روايات و ادعيه و اشعار عرفاني استناد كرده و به مناسبت، شرح حال بعضي از علما و عرفا را ذكر كرده است.
شايان ذكر است نسخه خطي كتاب، فاقد فصل بندي است، اما نگارنده رساله، با توجه به محتواي مطالب، به گونه اي موضوعي، رساله مزبور را به هفت باب و سي و پنج فصل، به پيوست تكمله هايي تنظيم نموده، نقص موجود را زدوده است تا كار محقّق در دسترسي به مطالب، آسانتر گردد.
اولياء، قري، لقاء، علم و معرفت، نفس، دنيا، آخرت، قرب، حبّ اسم و حرف.