| 14 |
تئاتر و ديگر هنرهايى كه در نيم قرن اخير يعنى در روزگار غربت و محكوميت ارزشهاى اسلامى و تهاجم همه جانبه به آن وارد كشور ما شد طبيعتى بر پايه اى غيراسلامى بنا گشت و در جهت مغاير و حتى متضاد با مفاهيم اسلامى رشد كرد .
غربزدگانى كه نخستين رويش اين رشته هاى اساسى هنر را در كشور اسلامى ما ارائه كردند از اسلام كاملا بيگانه و شايد با آن معاند بودند .
لذا بتدريج اين تصور را در ذهن همه مخصوصا نسل هاى نوخاسته برمى انگيختند كه تئاتر و سينما داراى طبيعتى غيرمذهبى و ضدمذهبى است و نمى توان و نبايد از آن براى ارائه ء پيامهاى اسلامى بهره گرفت . ( 1 ) . . .
آن دو نوع تفكر يكى عبارت است از تفكر اسلام منهاى گرايش هاى انقلابى .
لذا شما مى بينيد درباره مفاهيم گوناگون اسلامى اشعار بسيار خوب و عالى گفته شده منتها اينها زمينه هايى از فكر اسلامى ست كه جنبه هاى انقلابى و رگه هاى انقلابى ندارد . . .
ترجيع بند معروف جمال الدين عبدالرزاق ترجيع بند هاتف و برخى از شعرهاى ديگر از لحاظ هنرى ممتاز است و واقعا بعضى در حد اوج هنرى است .
آنچه در مقدمه ء نظامى يا در برخى كتب عرفانى وجود دارد يا قصائد سعدى در توحيد و اخلاقيات اينها همه مفاهيم اسلامى ست كه گفته شده اما اينها على رغم داشتن حيثيت و بعد بالاى هنرى
شعر انقلاب نيست .
اگر چه بعدا عرض خواهم كرد كه انقلاب مى تواند از آنها استفاده كند .
اما شعر انقلاب نيست .
اسلامى است هنرى هم هست اما انقلابى نيست .
زيرا ابعاد انقلابى اسلام در اين شعرها ديده نمى شود . ( 2 )
1 ) - پيام به([ دومين جشنواره تئاتر
دانشجويان كشور](
14 8 1365 . 2 ) - گفتگو با اعضاى[ سومين كنگره شعر و ادب دانشجويان سراسر كشور - جهاد ]