اخلاق سیاسی

ع‍ل‍ی‌ اص‍غ‍ر ال‍ه‍ام‍ی ‌ن‍ی‍ا؛ ت‍ه‍ی‍ه‌ک‍ن‍ن‍ده‌ پ‍ژوه‍ش‍ک‍ده‌ ت‍ح‍ق‍ی‍ق‍ات‌ اس‍لام‍ی‌ [س‍پ‍اه‌ پ‍اس‍داران‌ ان‍ق‍لاب‌ اس‍لام‍ی‌]

نسخه متنی -صفحه : 88/ 45
نمايش فراداده

ضرورت پايبندى به قانون

از بـخش پيش نتيجه مى گيريم كه مؤ منان واقعى ، قانونمندان واقعى نيز هستند و هر چه ايمان فـرد، قـويـتـر بـاشـد، بـيـشـتـر و بـهـتـر قـانـون را مـراعـات مـى كـنـد، چنانكه بى احترامى و پـايـمـال كـردن قـانـون ، نـشـانـه ضـعـف و سـسـتـى ايـمـان مـحـسـوب مـى شـود، بـه هـمـيـن دليل ، انبيا و اوصياى گرانقدرشان علاوه بر آنكه مبلّغ قانون خدا بودند، خود بيش از ديگران قـانـون را مـراعـات مـى كـردنـد و در بـرابـر آن تـسـليـم بـودنـد؛ امـام راحل ـ رحمة الله عليه ـ در اين باره مى فرمايد:

... از صـدر عـالم تـا كـنـون ، تـمـام انـبـيـا بـراى برقرار كردن قانون آمده اند و اسلام براى بـرقـرارى قـانـون آمـده اسـت و پـيغمبر اسلام و ائمّه اسلام و خلفاى اسلام ، تمام براى قانون خـاضـع بـوده انـد و تسليم قانون بوده اند، ما هم بايد تبعيت از پيغمبر اسلام بكنيم و از ائمّه هدى [تبعيت ] بكنيم و به قانون ، هم عمل كنيم و هم خاضع باشيم ... (239).

در شريعت مقدّس اسلام ، ارزش انسان در ( تقرّب به خدا) نهفته است و قرب الهى نيز در سايه ( تـقـوا) به دست مى آيد (240)؛ تقوا مصاديق متعدّدى دارد كه يكى از مصداقهاى مهمّ آن رعـايـت قـانـون است ، بر اين اساس ، مؤ من براى نزديك شدن به درگاه خدا بايد قوانين او را اجـرا كند و به آنها احترام گذارد و گرنه به همان اندازه كه نسبت به قانون بى احترامى كند و آن را زيـر پـا بـگـذارد، از هـدف زنـدگـى و قـرب الى اللّه فـاصله گرفته است . در آيات مـتـعـددى از قـرآن مـجـيـد، پـس از بـيـان حـكـم خـدا، قيد تقوا نيز به آن افزوده شده است تا بر پـيـوسـتـگـى قـانـون و تـقـوا و ضـرورت پـايـبـنـدى بـه آن بـيـشـتـر تـاءكـيـد شـود. بـطور مثال :

ـ ( وَ لَكُمْ فِى الْقِصاصِ حَيوةٌ يا اُولِى الاَْلْبابِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ) (241)

اى خردمندان ! براى شما در قصاص ، حيات و زندگى است ؛ شايد تقوا پيشه كنيد.

ـ ( ... حُرِّمَ عَلَيْكُمْ صَيْدُ الْبَرِّ ما دُمْتُمْ حُرُماً وَاتَّقُوا اللّهَ الَّذى اِلَيْهِ تُحْشَرُونَ) (242)

مـادامى كه مُحرِم هستيد، شكار صحرايى بر شما حرام است و تقواى خدايى را پيشه كنيد كه به سويش محشور مى شويد.

ـ ( ... وَ لا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَئانُ قَوْمٍ عَلى اَلاّ تَعْدِلُوا اِعْدِلُوا هُوَ اَقْرَبُ لِلتَّقْوى ) (243)

دشمنى با گروهى ، سبب نشود كه دادگرى نكنيد؛ عدالت ورزيد كه به تقوا نزديكتر است .

امام خمينى (ره ) در اين باره مى فرمايد:

در اسـلام ، هـمـه كـس حـتـّى پـيـامـبـر عـظـيـم الشـاءن صـلّى الله عـليـه وآله در مـقـابـل قـانـون ، بـى امـتـيـاز در يـك صف هستند و احكام قرآن و اسلام بر همه جارى است و ارزش انـسـانـهـا در تـبـعـيـت از قـانـون اسـت ـ كـه هـمـان تـقـواسـت ـ و مـتـخـلّف از قـانـون ، مـجـرم و قابل تعقيب است .(244)

گـفتنى است كه پايبندى به قانون و ارجگذارى به آن ،براى مسؤ ولان مملكتى و سياستمداران ضـروريـتـر و ارزنـده تـر اسـت ، زيـرا آنان خود، تدوين كنندگان و مجريان قانون و متولّيان برنامه ريزى و اجراى صحيح آنند و اگر خداى نخواسته ، قانون را براى مردم بخواهند و خود را مـافـوق قـانـون بدانند، بطور قطع ، خود و جامعه را به نابودى خواهند كشاند. به داستان زير كه از امام صادق عليه السلام نقل شده ، توجه كنيد:

زنـى را نـزد پـيـامـبـر صـلّى الله عـليـه وآله آوردنـد، او بـا اينكه در دودمان خويش از شوكت و شـرافـت بـرخـوردار بـود، دسـت بـه دزدى زده بـود. رسـول خـدا(ص ) تـصـمـيـم گـرفـت ، قانون خدا را درباره او اجرا كند. عده اى از قريش نزد آن حضرت واسطه شدند و گفتند: آيا انگشتان زن محترمى را به خاطر يك دزدى بى اهميت قطع مى كنيد؟! پيامبر(ص ) فرمود:

آرى ! پـيـشـيـنـيـان بـه دليـل چـنـيـن تبعيضى نابود شدند؛ آنان ، قانون را نسبت به ناتوانان اعـمـال مـى كـردنـد، ولى زورمـداران و اشـراف را مـعـاف مـى داشـتـنـد، از ايـن رو نـابـود شدند!(245)