وقتى روش تجربى از جهان اسلام به اروپا رفت فكر غربيان با تحقيقات علمى و تجربى آشنا شد و كم كم علم در راه كشف حقايق فلكى و جغرافيائى و فيزيكى گام نهاد و در مقابل اوهام و افسانه ها و خرافاتى كه بنام حقايق مقدس از طرف كليساها به مردم تلقين شده بود حقايقى را عرضه كرد .
البته ميدانيم كه افسانه ها و خرافات كليسا در اصل هيچگونه ارتباطى با مسيحيت نداشته و در هيچ كتاب آسمانى كوچكترين اشاره ئى بدان نشده بود بلكه فقط يك سلسله افكار عاميانه و معروف بود كه اصحاب كليسا آن را از دهان مردم گرفته و باين عنوان كه جزئى از عقايد مسيحيت است از آن دفاع ميكردند .
كليسا در برابر اين جهش نوين كه از منبع فرهنگ اسلامى اندلس و مشرق سرچشمه ميگرفت لجوجانه مقاومت كرد و حاصل نخستين كاوشهاى علمى دانشمندانى كه پيشقراول علم بودند و از آن سرچشمه ء فيض اسلامى سيراب مى شدند با دشمنى و كارشكنى شديد كليسا مواجه گشت .
كشيشان وحشيانه نفوذ و قدرت خود را بر ضد دانشمندان بكار انداختند و آنچنان آتشى برافروختند كه پيش از همه خرمن عقيده ء دينى مردم در آن خاكستر شد و مسيحيان را از كليسا و از خدائى كه كليسا بنام او ظالمانه بر سر مردم فرمان ميراند و هم از هر آئين آسمانى و برنامه ء مذهبى ديگر گريزان