اسوه های قرآنی و شیوه های تبلیغی آنان

مصطفی عباسی مقدم

نسخه متنی -صفحه : 429/ 215
نمايش فراداده

2 . بازگشت به سوى خدا

وقتى آدم(ع) به همراه همسرش با خوردن از شجره ممنوعه از بهشت رانده شدند، آدم به‏خطاى خويش پى برد و خالصانه به سوى خدا روى آورد و توبه‏اى نصوح و حقيقى ابرازداشت:

فَتَلَقّى‏ آدَمُ مِنْ رَبِّهِ كَلِماتٍ فَتابَ عَلَيْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوّابُ الرَّحِيمُ؛(7)

سپس آدم از پروردگارش كلماتى را دريافت نمود و خدا بر او بخشود. آرى اوست كه توبه‏پذير مهربان است.

قالا رَبَّنا ظَلَمْنا أَنْفُسَنا وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنا وَتَرْحَمْنا لَنَكُونَنَّ مِنَ الخاسِرِينَ؛(8)

گفتند: پروردگارا، ما بر خويشتن ستم كرديم و اگر بر ما نبخشايى و به ما رحم نكنى مسلماً از زيانكاران خواهيم بود.

وَعَصى‏ آدَمُ رَبَّهُ فَغَوى‏ * ثُمَّ اجْتَباهَ رَبُّهُ فَتابَ عَلَيْهِ وَهَدى‏؛(9)

و اين‏گونه آدم به پروردگار خود عصيان ورزيد و بيراهه رفت. سپس پروردگارش او را برگزيد و بر او ببخشود و وى را هدايت كرد.

مطابق روايات وارد شده، آدم بر بهشت و نعيم از دست رفته و خطاى خود بسيار گريست تا آن كه توبه‏اش پذيرفته شد.(10)

3 . تأسيس كعبه و بيت الله و تعليم مناسك

هرچند در قرآن سخنى از بناى بيت اللَّه به دست آدم ابوالبشر به ميان نيامده، اما از روايات متعدد چنين مستفاد و مشهور است كه اولين بار، وى خانه خدا را در جايى كه جبرئيل به او نشان داد و به شكلى كه روايات در وصف آن اختلاف دارند، تأسيس و بنا كرد.

خلاصه گفتار حضرت موسى بن جعفر(ع) در اين باره چنين است:

پس از رانده شدن آدم و حوا از بهشت و ندامت و استغفار و توبه خالصانه آدم، خدا بر او منت گذاشت و با كلماتى كه به او تعليم فرمود، توبه‏اش را پذيرفت و جبرئيل را به سوى او فرستاد و او گفت:

السلام عليك اى آدم توبه كننده از خطاى خويش و صبر كننده بر بلاى خود، به درستى كه حق تعالى مرا به سوى تو فرستاد كه تعليم تو دهم مناسكى را كه بدانها پاك شوى.

پس دستش را گرفت و به سوى جاى كعبه برد و ابرى برايش فرستاد كه بر جاى كعبه سايه افكند و آن ابر محاذى بيت‏المعمور بود. پس جبرئيل گفت: اى آدم خط بكش بر دور سايه آن ابر كه به‏زودى از براى تو خانه‏اى از بلور بيرون خواهد آمد كه قبله تو و قبله فرزندان تو باشد بعد از تو.