آنچه از اين درختهاى خرما بريده ايد و آنچه بجا گذاشته ايد همه به اذن و رضاى خدا بوده است يعنى نه آن بريدنها و نه آن باقى گذاشتن ها هيچكدام بر خلاف رضاى حق نبوده است .
((و ليخزى الفاسقين )) و به اين وسيله اين فاسقها - كه مقصود همين يهوديها هستند - خوار و ذليل مى شوند ( اين كار ) وسيله اى است براى خوار و ذليل كردن آنها .
بعدها يهوديها - مخصوصا در عصر ما كه دستگاههاى تبليغاتى خيلى وسيعى دارند - اين موضوع را جزء مستمسكهاى خودشان قرار داده اند كه مسلمين آمدند و به امر پيغمبر درختهاى خرما را قطع كردند و اين فساد در زمين است . از اين جهت است كه من لازم مى دانم كه در اطراف اين مطلب مقدارى بحث كنيم .
اين مطلب از دو جنبه بايد بحث شود يكى از جنبه قرآنى كه آيا اين عمل با تعليمات خود قرآن سازگار بودهاست يا نبوده است؟
يعنى اصل تعليمات قرآن و پيغبر در اين زمينه چه بوده است و آيا اين يك عمل استثنايى و بر خلاف آن تعليمات است يا نه ؟
و ديگر از نظر كلى و به اصطلاح فلسفى و حقوقى چون اين مسأله اى است كه حتى امروز هم در ميان فلاسفه جديد مطرح است .
قرآن كريم مكرر در تعليمات خودش اين دستور را يادآوردى كرده است كه در جهاد و مبارزه با دشمن از عدالت خارج نشويد مثل آياتى كه در ابتداى سوره مائده هست در دو آيه است .
در يك آيه مى فرمايد :
(( و لا يجرمنكم شنان قوم او صدوكم عن المسجد الحرام التعتدوا و تعاونوا على البر و القوى و لا تعاونوا على الاثم و العدوان و اتقوا الله ان الله شديد العقاب )) ( 1 ).
وادار نكند كينه و دشمنى قومى كه شما را مانع شدند از ورود در مسجد الحرام ( كه از حد تجاوز كنيد ) مى دانيم كه قريش به مسلمين فوق العاده بدى كردند .
1 . مائده 2 .