معصومان: حتي دارندگان خانه و خدمت‌كار را نيز مجاز شمرده‌اند كه،در صورت نياز، از زكات استفاده كنند. بي‌ترديد در رفع نيازهاي تهيدستان،رعايت اولويت و پرداختن به كساني‌كه در درجات شديدتري از فقر قراردارند، ضروري است.
بعد از شناسايي تهيدستان، ارزيابي توانايي‌هاي جامعه گام بعدي در درمان‌فقر به شمار مي‌آيد. بي‌ترديد بخشي از اين توانايي‌ها در اختيار دولت است وبخشي در دست بخش خصوصي.
درآمدهاي دولت به دو قسمت اساسي درآمدهاي مالياتي و ساير درآمدهاتقسيم مي‌شود.
عمده‌ترين درآمدهاي مالياتي، كه مقدار و شيوه‌ي جمع‌آوري و نيز جهت‌مصرف آن‌ها مشخص شده، عبارت است از خمس و زكات.
مالياتي است كه بر پس‌انداز سالانه‌ي افراد تعلق مي‌گيرد؛ يعني‌چنانچه پس از كسر مخارج مقداري از درآمد سالانه باقي ماند، يك‌پنجم آن‌به عنوان خمس پرداخت مي‌شود. بخشي از اين مبلغ به تأمين مالي سادات فقيراختصاص دارد و بخشي ديگر سهم امام(ع) است كه نماينده‌ي حضرت(ع)آن را در مصالح مسلمانان، كه رفع فقر از جامعه نيز جزئي از آن است، مصرف‌مي‌كند.
مالياتي است كه بر گاو و گوسفند و شتر، درآمد برخي ازفرآورده‌هاي كشاورزي و نيز سكه‌هاي طلا و نقره كه يك‌سال نگهداري‌مي‌شوند، تعلق مي‌گيرد. موارد مصرف زكات در منابع اسلامي مشخص شده‌است؛ ولي مهم‌ترين مورد آن، رسيدگي به تهيدستان است.
درباره‌ي اين دوماليات مسائل فراواني وجود دارد كه از حوصله اين بحث خارج است.
علاوه بر خمس و زكات، دولت مي‌تواند در صورت نياز براي اداره‌ي‌امور مسلمانان وجوه ديگري با عنوان ماليات‌هاي حكومتي از مردم بگيرد.بنابراين، ماليات‌هاي حكومتي بخشي از امكانات بالقوه‌ي دولت براي تأمين‌اعتبار فقرزدايي به‌شمار مي‌آيد.
اسلام مالكيت بخش اعظم ثروت‌هاي طبيعي مانند جنگل‌ها،زمين‌ها، معادن، سواحل درياها و رودخانه‌ها را در اختيار حكومت اسلامي‌قرار داده است تا بتواند با درآمد آن‌ها به اداره‌ي جامعه بپردازد.بنابر اين،انفال يكي از مهم‌ترين منابع درآمدي براي كمك به فقرا شمرده مي‌شود.
وقف يكي از سنّت‌هاي اسلامي است كه ريشه در تاريخ‌اسلام دارد و همراه آن رشد كرده است. پيامبر(ص) و پس وي، ائمّه اطهار (ع)بدين امر اهتمام مي‌ورزيدند.
مطالعه‌ي اجمالي تاريخ وقف بيان‌گر اين است‌كه نابودي فقر و محروميت نخستين انگيزه‌ي وقف‌كنندگان بوده است. آنچه‌در اين بخش مورد نظر است، وقف‌هاي عام است كه به‌طور معمول در اختياردولت اسلامي قرار دارد. دولت مي‌تواند از اين موقوفات در جهت بالا بردن‌سطح زندگي فقيران بهره گيرد. وقف‌هاي خاص، به‌طور معمول در اختياردولت نيست و سرپرست خاص دارد؛ ولي مي‌توان مردم را تشويق كرد تا به‌وقف روي آورند و دارايي خود را، حتّي در قالب وقف خاص، در اختيارتهيدستان قرار دهند.