مبانی نظری تزکیه

محمد شجاعی

جلد 1 -صفحه : 490/ 139
نمايش فراداده

آرزوى دل در اصل فطرت، شهود و فناء و بقاء است، و دل فقط لقاى جناب او را طالب است.

در دعاى صباح مى‏خوانيم: «و أنت غاية المسئول و نهايةالمأمول» يعنى «خدايا، و تويى اصل خواسته دل و آرزو نهايى آن».


  • مراد دل ز تماشاى باغ عالم چيست به دست مردم چشم ازرخ تو گل چيدن

  • به دست مردم چشم ازرخ تو گل چيدن به دست مردم چشم ازرخ تو گل چيدن

(حافظ)

در دعاى كميل مى‏خوانيم:«... يا غاية آمال العارفين» يعنى«.... اى خدا، اى اصل آرزو، و آرزوى اصلى عارفان».


  • نيست ما را بجز از وصل تو درسر هوسى از در خويش خدا را به بهشتم مفرست كه سر كوى تو از كون و مكان ما را بس

  • اين تجارت زمتاع دو جهان ما را بس كه سر كوى تو از كون و مكان ما را بس كه سر كوى تو از كون و مكان ما را بس

(حافظ)

در دعاى روز عرفه حضرت سيدالشهداء سلام الله عليه مى‏خوانيم: «يا غاية الطالبين الراغبين و منتهى أمل الراجين...» يعنى «اى خدا، اى مقصدنهايى طالبان مشتاق، و نهايت آرزوى اميدواران...»

  • اگر ز خون دلم بوى شوق مى‏آيد طر از پيرهن زركشم مبين چون شمع‏ كه سوزهاست نهانى درون پيرهنم

  • عجب مدار كه همدرد نافه ختنم كه سوزهاست نهانى درون پيرهنم كه سوزهاست نهانى درون پيرهنم

(حافظ)

باز در دعاى كميل مى‏خوانيم: «... فاليك يا رب نصبت وجهى و اليك يا رب مددت يدى، فبعرتك استجب لى دعائى و بلغنى مناى ولا تقطع من فضلك رجائى...»يعنى «... و اينك اى پروردگار من، به سوى تو روى آورده‏ام،و دست نياز به طرف تو بلند كرده‏ام، پس به عزت خود دعاى مرا اجابت بفرما، و مرا به آرزويم برسان، و از فضل خود اميد مرا قطع مكن....».

در مناجات المحبين امام سجاد سلام الله عليه مى‏خوانيم: «... يا منى قلوب المشتاقين و يا غاية آمال المحبين...» يعنى «اى خدا، اى آرزوى دلهاى مشتاقان، و اى آخرين آرزوى محبان...».

در مناجات العارفين آن حضرت مى‏خوانيم: «... و قرت بالنظر الى محبوبهم أعينهم و استقر بادراك السؤل و نيل المأمول قرارهم و...»يعنى «... خدايا، و ما را از آنان قرار ده كه چشمانشان با نظر به محبوبشان روشن شده، وبا رسيدن به خواسته، و نيل به آرزوى خود، آرام گشته‏اند و...».

و در مناجات المفتقرين آن حضرت مى‏خوانيم: «فيا منتهى أمل الاملين و يا غاية سؤل السائلين و يا اقصى طلبة الطالبين و يا أعلى رغبة الراغبين...»يعنى«پس، اى آخرين آرزوى آرزمندان،و اى آخرين سؤال سائلان، و اى آخرين خواسته طالبان، و اى بالاترين مطلوب راغبان و...».

اينها فقراتى از دعاهاى مأثوره ازحضرات ائمه صلوات الله عليهم اجمعين بود كه به عنوان نمونه آورديم، و گوياى آرزوى اصلى دل است. شواهد بر اين حقيقت از آيات قرآنى و اشارات آيات، و از روايات و أدعيه مأثوره، بسيار زياد است و ارباب معرفت مى‏توانند با تدبر در آيات و تأمل در روايات و دعاها، از آنها با خبر باشند.

ناگفته نماند كه در صدد توضيح دقايق و معارف موجود در اين فقرات مذكور نبوديم، و فقط به ترجمه ساده و ناقص اكتفاء نموديم.