مبانی نظری تزکیه

محمد شجاعی

جلد 1 -صفحه : 490/ 357
نمايش فراداده


  • گرت هواست كه معشوق نگسلد پيوند نگاه دار سر رشته تا نگه دارد

  • نگاه دار سر رشته تا نگه دارد نگاه دار سر رشته تا نگه دارد

(حافظ)

دعوت به مقصد أعلى به رمز و اشارت

لازم است در اين‏هم «فكر» بكنيم كه آيات شريفه قرآن به صورت بسيار لطيف، و به رمز و اشارت، ارباب معرفت و صاحبان بصيرت را به مقصد اعلى، يعنى به «وجه حق» دعوت مى‏كند، و به آنان مى‏گويد، اگر بيدار باشيد و اگر بفهميد، بايد در طلب «وجه حق» باشيد، كه در اين صورت «فلاح» خواهيد يافت، و فايز خواهيد گشت.

آيات 38 و 39 سوره روم را مى‏خوانيم، و در دعوتى كه به رمز و اشارت دارد «فكر» مى‏كنيم. مى‏فرمايد:

«فآت ذا القربى حقه و المسكين و ابن السبيل ذلك خير للذين يريدون وجه الله و اولئك هم المفلحون - و ما آتيتم من ربا ليربوا فى أموال الناس فلا ير بوا عندالله و ما آتيتم من زكوة تريدون وجه الله فاولئك هم المضعفون».

يعنى «پس، تو، اى پيامبر، حقوق نزديكان ، و مسكينان، و در راه ماندگان را ادا كن كه اين امر بهترين كار است براى آنان كه «وجه الله» را اراده مى‏كنند، و آنانند رستگاران - و مالى كه به رسم ربا به مردم مى‏دهيد، تا در ميان اموال آنها زياد گردد و رشد كند، نزد خداى متعال زياد نمى‏گردد، وليكن آنچه از اموال خود به عنوان «زكوة» و «انفاق» مى‏دهيد و «وجه الله» را اراده مى‏كنيد، البته چنين كسانى نتايج مضاعف خواهند داشت».

جمله «ذلك خير للذين يريدون وجه الله» با تركيب و لحن خاصى كه دارد، به رمز و اشارت، آنانى را كه اهل اشارت هستند به سوى «وجه الله» و اراده آن مى‏خواند. (دقت كنيد).

و همچنين است جمله «و ما آتيتم من زكوة تريدون وجه الله».


  • دلا ز نور هدايت گر آگهى يابى چو شمع خنده زنان ترك سر توانى كرد

  • چو شمع خنده زنان ترك سر توانى كرد چو شمع خنده زنان ترك سر توانى كرد

(حافظ)

و در آخر نيز شما سالكان روشندل را به «فكر» در رمز و اشارت اين آيه شريفه توصيه مى‏كنيم كه مى‏فرمايد:

«... و ما تنفقوا من خير فلا نفسكم و ما تنفقون الا ابتغاء وجه الله...». [1] يعنى «... و آنچه در راه خدا انفاق كنيد به نفع شماست، و البته شما هرگز انفاق نخواهيد كرد مگر به منظور لقاى وجه الله...».

فكر در حقيقت، و سراب باطل

در بعضى ديگر از آيات كريمه قرآن، و در رمز و اشارت آنها نيز «فكر» مى‏كنيم.

در آيه‏هاى 7 و 8 سوره روم چنين مى‏خوانيم:

«يعلمون ظاهراً من الحيوة الدنيا و هم عن الاخرة هم غافلون - أولم يتفكروا فى انفسهم ما خلق الله السموات و الارض و ما بينهما الا بالحق و أجل مسمى و ان كثيراً من الناس بلقاء ربهم لكافرون».

[1]. سوره بقره، آيه 372.