تقابل است , به مضاده اولى اشارتى نموده است آنجا كه گويد : و اما القدماء فقوم جعلوا هذا التقابل من العدم الملكه و جعلوها هى المضادة الاولى . و محشيان شفاء , در بيان مضاده اولى كه تضاد بسبب فيض وجود است , بياناتى مفيد دارند . ملا صدرا در فصل چهارم موقف هشتم الهيات اسفار گويد : لولا التضاد ما صح حدوث الحادثات , و در فصل پنجم موقف ياد شده گويد : لولا التضاد لم صح الكون و الفساد و نيز لولا التضاد ما صح دوام الفيض من المبدا الجواد .
و عارفان فرموده اند : اسماء حق تعالى جمالى است كه جنت مظهر آن است , و جلالى است كه نار مظهر آن است . لذا دار آخرت به جنت و نار قسمت شده است و شئون حق اقتضاى هدايت و ضلالت دارد .
[ ( فص ابراهيمى فصوص الحكم و شرح قيصرى بر آن ص 178 ط] ) 1 حال از مضاده اولى در آدم و شيطان و از بحث تضاد مطلقا در نور و ظلمت و خير و شر و سعادت و شقاوت و نكاح سارى در اشياء و لطف و قهر و وجود و عدم و از اين گونه مسايل تدبر بنما . رساله اى در اين موضوع اعنى تضاد در دست است . خداوند متعال توفيق اتمام آن را مرحمت فرمايد] ) .
معرفت نفس كتابى است شامل يكصد و پنجاه درس در سير مراحل ابتدايى معرفت نفس , كه انفع معارف و محور جميع مسائل علوم عقلية و نقلية و اساس همه خيرات و سعادات است .
استاد حسن زاده , دروس ياد شده را ساليانى دراز روزهايى كه دروس حوزه تعطيل بود , در مسجد سبزه ميدان آمل براى قشر جوان اعم از تحصيل كرده دانشجو و ديگران تدريس و در نهايت به صورت كتابى كه شامل سه دفتر است , در دست نشر قرار داد و خود در مقدمه كوتاه آن نگاشته است :