ميرزا محمد حسين نائينى به سال 1860 / 1273 ه ق در خانواده اى مشهور و محترم از شهر نائين به دنيا آمد پدر او حاجى ميرزا عبدالرحيم و پدربزرگ او حاجى ميرزا محمد سعيد هر دو يكى پس از ديگرى شيخ الاسلام نائين بودند... نائينى در نزد ميرزاى شيرازى و سيد اسماعيل صدر و سيد محمد فشاركى تحصيلات خود را پى گرفت و پس از مرگ مرحوم ميرزاى شيرازى همراه سيد اسماعيل صدر از سامراء به كربلا رفت و سپس به نجف بازگشت و از مجتهدان و استادان بنام حوزه دينى اين شهر گرديد، در جنبش مشروطيت براى تجديد سلطنت به هوادارى برخاست و نزديكترين رايزن براى آخوند خراسانى در زمينه انقلاب مشروطيت بود و در همين زمينه جامع ترين اصول شرعى حكومت اسلامى را به صورت كتاب ((تنبيه الامة )) گرد آورد.
نائينى در آغاز نخستين جنگ جهانى (1914) در سياست عراق خودنمائى كرد و در جنبش استقلال خواهى عراق از او به عنوان يكى از رهبران برجسته و مراجع بزرگ مذهبى ياد مى شود پس از دخالت انگليسيها در سياست عراق و تبعيد برخى روحانيان مبارز، نائينى و سيد ابوالحسن اصفهانى و چند تن ديگر از رهبران مذهبى كربلا و نجف به عنوان اعتراض به ايران آمدند و در تاريخ 4 محرم 1342 وارد قم شدند و پس از يكسال تبعيد در تاريخ 1343 به عراق بازگشتند.
از نائينى كتابهائى در فقه و اصول به جاى مانده كه مورد توجه حوزه هاى علميه است سرانجام در تاريخ 1355
هجرى در سن 82 سالگى جهان را بدرود گفت و در نجف به خاك سپرده شد.(287)