گناه شناسی

محسن قرائتی

نسخه متنی -صفحه : 117/ 4
نمايش فراداده

و درباره ى مغفرت الهى مى خوانيم : انّ اللهّ لايَغفر اَن يُشركَ به و يَغفِر ما دونَ ذلك لِمن يشاَّء و من يُشرك بِاللّه فَقد اِفتَرى اِثما عَظيما(14) خداوند (هرگز) شرك را نمى بخشد و پايين تر از آن را براى هركس بخواهد (و شايستگى داشته باشد) مى بخشد و آن كس كه براى خدا شريكى قايل گردد، گناه بزرگى انجام داده است .

از اين آيات به روشنى استفاده مى شود، كه گناهان ، دو گونه اند: كبيره و صغيره و همچنين استفاده مى شود بعضى از گناهان ، بدون توبه حقيقى بخشودنى نيست ، ولى بعضى از آنها بخشودنى است .

تقسيم بندى گناهان در روايات

روايات متعددى از ائمّه عليهم السلام به ما رسيده كه بيانگر تقسيم گناهان به كبيره و صغيره است ، ودر كتاب اصول كافى يك باب تحت عنوان *((*باب الكبائر*))* به اين موضوع اختصاص يافته كه داراى 24 حديث است .

در روايت اوّل و دوّم اين باب ، تصريح شده كه گناهان كبيره ، گناهانى را گويند كه خداوند، دوزخ و آتش جهنم را بر آنها مقرر نموده است .(15) در بعضى از اين روايات (روايت سوم و هشتم )، هفت گناه به عنوان گناه كبيره ، و در برخى از روايات (روايت 24) نوزده گناه به عنوان گناهان كبيره ، شمرده شده است .(16) گرچه هر گناه ، چون مخالفت فرمان خداى بزرگ است ، سنگين و بزرگ مى باشد، ولى اين موضوع منافات ندارد كه بعضى از گناهان نسبت به خود و آثارى كه دارد، بزرگتر از برخى ديگر باشد، و به گناهان بزرگ و كوچك تقسيم گردد.

گناهان كبيره در كلام امام صادق عليه السلام

*((*عمروبن عبيد*))* يكى از علماى اسلام ، به حضور امام صادق عليه السلام آمد، سلام كرد و سپس اين آيه را خواند: الذينّ يجتنبون كبائر الاثم و الفواحش (17) نيكوكاران كسانى هستند كه از گناهان بزرگ ، و زشتى پرهيز مى كنند.

سپس سكوت كرد و دنبال آيه را نخواند؛ امام صادق عليه السلام به او فرمودند: *((*چرا سكوت كردى ؟!*))* او گفت : *((*دوست دارم ، گناهان كبيره را از كتاب خداوند بدانم .*))* آنگاه امام صادق عليه السلام گناهان كبيره اى را كه در قرآن آمده بيان نمودند:

1 بزرگترين گناهان كبيره ، شرك به خداست ؛

قرآن مى فرمايد:

وَ من يُشرك بِاللّه فَقد حَرّم اللّه عَلَيهِ الجنّة (18) كسيكه براى خدا، شريك قرار دهد، خداوند بهشت را بر او حرام مى كند.

2 نااميدى از رحمت خدا؛

انّه لايَياءس مِن روحِ اللّه الاّ القَوم الكافِرون (19) هيچكس جز كافران از رحمت خدا، نوميد نگردد.

3 ايمنى از مكر (عذاب و مهلت ) خدا؛

فلا يامن من مكر اللهّ الاّ القوم الخاسرون (20) از مكر خداايمن نشود، مگر مردم زيانكار.

4 عقوق (و آزار) والدين ؛

چنانكه قرآن از زبان عيسى عليه السلام مى فرمايد: و برّاً بِوالدَتى و لَم يَجعَلنى جَبّاراً شقيّاً(21) خدا دستور داده كه به مادرم نيكى كنم و مرا زورگوى تيره بخت قرار نداده است .

5 كشتن انسانِ بى گناه ؛

و مَن يَقتُل مؤ مِنا مُتعَمّدا فَجزاؤ ه جهَنّم خالِدا فيها و غَضبَ اللّه عَليه وَ لَعنَه وَ اعدّ لَه عَذابا عَظيما(22) و هر كس فرد با ايمانى را از روى عمد، به قتل برساند مجازات او، دوزخ است كه جاودانه در آن مى ماند، و