فرازهایی از قرآن

مرکز تحقیقات اسلامی سپاه

نسخه متنی -صفحه : 375/ 262
نمايش فراداده

بتها دور نگهدار، پروردگارا آنها (بتها) بسيارى از مردمان را گمراه ساختند پس هر كـه از مـن پيروى كند، از من است و هر كس نافرمانى كند، تو بخشنده و مهربانى ، پروردگارا مـن بـعضى از فرزندانم را از سرزمين بى آب و علف ، در كنار خانه اى كه حرم توست ، ساكن نـمـودم تـا نماز را بر پاى دارند، تو قلبهايى ازمردمان را متوجه ايشان ساز و از ثمرات به آنـهـا روزى ده ، شـايـد آنـان شـكـر تـو را بـه جاى آورند؛ پروردگارا تو مى دانى آنچه را ما پـنهان و يا آشكار مى كنيم و چيزى در زمين و آسمان بر خدا پنهان نيست ، حمد خداى را كه در سن پـيـرى ، اسـماعيل و اسحاق را به من بخشيد، قطعاً خداى من دعا را مى شنود؛ پروردگارا مرا بر پا كننده نماز قرار ده و از فرزندان من چنين كُن ، پروردگارا دعاى مرا بپذير؛ پروردگارا من ، پدر، مادرم و همه مؤ منان را روزى كه حساب بر پا مى شود، بيامرز.

چند نكته

1 - تـقـدم خـويـش بر ديگران

نكته اى كه در نيايشهاى انبيا چون زكريا، نوح و ابراهيم (ع ) ـ كـه قـرآن نـقـل كـرده اسـت ـ قابل دقت است ، تقدّم خود بر فرزندان ، پدر و مادر و ديگر مؤ منان اسـت و ايـن ، هـرگـز بـه مـعنى خود محورى آنان و ناديده گرفتن ديگران نيست ؛ زيرا كه وجود انبيا بيشتر به جامعه تعلق دارد نه به شخص خود. از اين رو، دعا براى موفقيت خويش در حقيقت دعا براى موفقيت امت و جامعه خويش است . علاوه بر اين ، دعا براى خويشتن كه مقدمه تزكيه قلب است ، زمينه پذيرش و استجابت دعا در حق ديگران را آماده مى كند.

پـس ايـن اسـت كـه حضرت ابراهيم (ع ) در اين فراز از نيايش خود، دورى از بت پرستى ، اقامه نـمـاز و طـلب مـغـفـرت خـود راپـيش ‍ از فرزندان و پدر و مادرش مطرح مى كند با توجه به دو اصل مزبور است .

2 - پـيـروى از مـبـداء پـيـوسـتـگـى

پيروى از مكتب ، پايه اصلى پيوندها و مقدم بر پيوندهاى نـژادى اسـت چـرا كـه پـيـونـدهـاى مـعـنـوى ، موجب ورود انسان به خاندان صاحب آن مكتب است و در انحصار زمان و مكان نيست و در هر عصرى قابل تحقق است .(84) از اين رو، حضرت ابراهيم (ع ) مى گويد:

(خداوندا كسانى كه از من پيروى مى كنند از من هستند.) حضرت على عليه السلام مى فرمايد:

(إِنَّ اَوْلَى النـّاسِ بـِالاَْنـْبـِيـاءِ اءَعـْلَمـُهـُمْ بـِمـا جا ؤُابِهِ ثُمَّ تَلا عَلَيْهِ السَّلامُ (إِنَّ اَوْلَى النّاسِ بِاِبْراهيمَ لَلَّذينَ اتَّبَعُوهُ وَ هذَا النَّبِىُّ وَ الَّذينَ امَنُوا)(85) ثُمَّ قالَ:إِنَّ وَلِىَّ مُحَمَّدٍ مَنْ اءَطاعَ اللّهَ وَإِنْ بَعُدَتْ لُحْمَتُهُ، وَإِنَّ عَدُوَّمُحَمَّدٍ مَنْعَصَى اللّهَ وَ اِنْ قَرُبَتْ قَرابَتُهُ )(86) نـزديـكـتـريـن مردم به پيامبران ، داناترين آنان است بدانچه آورده اند، سپس اين آيه راتلاوت كـرد:

همانا نزديكترين مردم به ابراهيم آنانند كه پيرو او گرديدند و اين پيامبر و كسانى كه بـه او گـرويـدند، سپس فرمود:دوست محمّد (ص ) كسى است كه خدا را اطاعت كند هر چند از نظر خويشاوندى دور باشد و دشمن محمد (ص ) كسى است كه خدا را نافرمانى كند هر چند خويشاوند نزديك محمّد (ص ) باشد.


  • هر كه دانـاتر بود بر كيـش پاك انبيـا پيرو امرخدا بى شك محمدرا ولىّاست هركه نافرمان حق شد دشمن آن حضرت است(87)

  • هست اولى تربدانهااز همه خلق خدا گرچه باشد درنژاد و درنيا از وى جدا(87) هركه نافرمان حق شد دشمن آن حضرت است(87)

3 - امـنـيـّت مـكـّه

فـصـل آغازين نيايش ابراهيم (ع ) امنيّت سرزمين مكه است و اين نشان دهنده اهميّت اجـتـمـاعـى آن اسـت ؛ آرامـش روحـى و جـسـمـى انـسـان در سـايـه بـرقـرارى امـنـيـت ، حـاصـل مـى شـود بـدين خاطر، خدا دعاى ابراهيم را اجابت كرد و مكه را هم از نظر تكوين و هم از نظر تشريع ، محل امن قرار داد.(88)