هر فقيه و مجتهدى ، داراى شخصيت علمى ، فقهى ويژه اى است كه به وسيله آن از ديگران متمايز مى گردد. در اين ميان ، امام خمينى (ره) نيز مقام ويژه اى دارد كه او را از ديگر فقها و مجتهدان ممتاز و مشخص مى سازد.
در ايـن بخش ، براى درك هر چه بهتر و بيشتر موقعيت علمى و فقهى حضرت امام (ره) به مـوضـوعـاتى از قبيل محيط تربيتى ، نشو و نماى علمى ، سيره تحصيلى ، حوزه درسى ، روش و ويـژگـى هـاى فقهى ، خدمات علمى و ويژگى هاى شخصيت فقهى امام (ره) در طى چند فصل خواهيم پرداخت .
در تاريخ بيستم جمادى الثانى سال 1320 ه . ق . (30 شهريور 1281 هجرى شمسى) ، مصادف با سالروز ميلاد مسعود بانوى بزرگ اسلام ، حضرت فاطمه (س) ، در شهرستان خـمـيـن و در خـاندان علم و عمل و شرف و فضيلت ، از پدر و مادرى صالح ، عابد و متّقى ، فرزندى به نام (سيّد روح اللّه) چشم به جهان گشود.
پـدرش ، آيـة اللّه سـيّد مصطفى موسوى متولّد 1278 ه . ق . از معاصران آية اللّه ميرزاى شـيـرازى (ره) بـود. او در نـجـف اشـرف و سـامـرا تـحـصـيـل عـلم كرد و در زمره علما و مجتهدان عصر خود قرار گرفت و پس از بازگشت به ايـران ، زعـامـت اهـالى خـمـيـن و حـومه را عهده دار گرديد. آية اللّه سيد مصطفى در دوازدهم ذيقعده سال 1320 ه . ق ـ چهار ماه و بيست روز پس از ولادت فرزندش روح الله ـ در مسير خـمـيـن ، اراك از طـرف اشـرار و خـوانـيـن تـحـت حـمـايـت عـمـّال حـكـومـت قـاجـار مـورد سـوء قـصـد قـرار گـرفـت و در حـالى كـه چـهـل و هـفـت سـال بـيـشـتـر نـداشـت بـه شـهادت رسيد. جنازه آن مرحوم نيز به نجف اشرف منتقل و در همان جا مدفون گشت .
مـادر سـيـد روح اللّه ، بـانـو هـاجر، دختر حضرت آية الله مرحوم ميرزا احمد و از نوادگان مـرحـوم آيـة الله خـوانسارى (صاحب زبدة التصانيف) ، زنى نيكوكار، صالح ، عابد و از خاندان علم و تقوا بود.