شخصیت و دیدگاه های فقهی امام خمینی (ره)

مرکز تحقیقات اسلامی سپاه

نسخه متنی -صفحه : 145/ 127
نمايش فراداده

كلمه و ترك عصبيت هاى جاهلى كه جز به نفع جهانخواران ووابستگان آنان تمام نمى شود بنمايند، كه اين خود نصرت خداوند تعالى است و وعده حق تعالى به اميد واثقشامل حالشان مى شود.(221)

در جاى ديگر مى فرمايد:

از جمله وظايف در اين اجتماع عظيم ، دعوت مردم و جوامع اسلامى بهوحدت كلمه و رفع اختلافات بين طبقات مسلمين است كه خطبا وگويندگان و نويسندگان ، در اين امر حياتى اقدام نمايند....(222)

د- احياى نماز جمعه

نماز جمعه كه يك عبادت سياسى و جلوه ديگرى از حضور يكپارچه ووحدت آفرين مسلمانان است ، پس از پيروزى انقلاب اسلامى ايران وبه دست پرتوان حضرت امام (قدس ره ) احيا شد. ايشان نماز جمعه را از بركات انقلاب مى دانست و مى فرمود:

يكى از مهم ترين چيزهايى كه در اين انقلاب حاصل شد، قضيه نماز جمعه است كه در زمان سابق در بين ما مطرود و در بين اهل سنّت بطور دلخواه نبود و غالباً تحت نفوذ قدرت هاانجام مى گرفت كه بحمداللّه در اين نهضت نماز جمعه با محتواى حقيقى آن تحقق يافت و آقايان بايد با سفارش به مردم و نسل هاى آينده به اين مساءله اهميت بدهند كه نماز جمعه در راءس همه امور است و مردم را مجتمع كنند كه در اين امر خللى وارد نشود.(223)

فتاواى امام (قدس ره ) در راه تحقق وحدت

امام خمينى (قدس ره ) در رساله عملى و فتاواى فقهى خود نهايت تلاش خود را در راه تحقق عملى اتحاد مسلمانان مبذول مى داشت . ايشان در (رساله تقيّه ) كه درشعبان 1373 ه‍ .ق. نوشته شده است ، تقيّه را در شيعه وسيله اى براى حفظ وحدت وپرهيز از اختلاف دانسته ، در يك تقسيم كلى آن را به دو نوع(تقيه خوفى ) و (تقيه مداراتى ) تقسيم كرده است .

(تقيه خوفى ) كه گاهى از آن به (تقيه اضطرارى ) تعبيرمى شود، حفظ و نگهدارى جان ، مال ، آبرو و مانند آن از روى خوف است ؛ بدين معنا كه هرگاه اظهار دين واقعى موجب زيان جانى ، مالى، آبرويى ، يا ضرر به برادران دينى و يا بيم ضرر به حوزهاسلام و ايجاد اختلاف كلمه مسلمانان گردد، بايد آن را پنهان نگهداشت .

(تقيه مداراتى ) نيز تقيّه اى است كه جهت مدارا و همبستگى بااهل سنّت صورت مى گيرد و موارد آن ، جايى است كه به خاطرمداراى با اهل سنّت مى توان از انجام اعمال مخصوص شيعى ، چشم پوشيد و طبق مذهب آنان عمل كرد، هر چند كه خوف و ترسى در ميان نباشد. اين نوع تقيه اختصاص به تقيه با اهل سنّت دارد و در تعاليم پيشوايان معصوم(ع ) نسبت به آن سفارش شده است و از عبادت هاى بزرگ محسوب مى شود.(224)

در زير به نمونه هايى از فتاواى حضرت امام (قدس ره ) كه براساس تقيه مداراتى و در راه تحقق عملى وحدت مسلمانان صادرشده ، اشاره مى كنيم :

1- در مورد چگونگى شركت در نماز جماعت اهل تسنن از امام راحل (قدس ره ) استفتا شده : آيا اين نماز از نظرنيّت و غيره مثل نماز جماعت شيعه است ؟ امام (قدس ره ) در پاسخ ، مى فرمايد:

به هر نحو آن ها عمل مى كنند، انجام دهند.(225)

2- با توجه به اينكه (شيعه بودن ) از جمله شرايط امام جماعت است . بر اين اساس سؤ ال شده : بعضى از برادران دانشجو درخارج از كشور با استناد به اين مساءله در مساجد و جماعات مسلمانانشركت نمى كنند و اين عمل آن ها موجب بدبينى ديگر مسلمانان نسبتبه ما شده است ، آيا اين كار شرعاً صحيح است يا نه ؟ امام (قدس ره ) مى فرمايد:

اگر شركت نكردن در نماز آنان موجب بدبينى است ، شركت كنند وبا آن ها نماز بخوانند.(226)

3- در مورد تبعيت حجّاج شيعه از حكم اعلام اوّل ماه ذيحجّه از طرف علماى اهل سنّت ، مى فرمايد:

اگر اوّل ماه ذيحجّه نزد علماى اهل سنّت ثابت شد و حكم كردند به اول ماه ، بايد حجّاج شيعه از آن ها تبعيت كنند و روزى را كه سايرمسلمين به عرفات مى روند آن ها نيز بروند و حجّ آن ها صحيح است.(227)

4- در مورد كيفيت انجام طواف و تبعيّت از حكم قضات اهل سنّت پيرامون وقوف در عرفات و مشعر مى فرمايد: