براى آشنايى با انديشه حضرت امام (قدس ره ) در زمينه هنربرخى از سخنان و پيام هاى گرانسنگ ايشان را مرور مى كنيم .
1- تنها هنرى مورد قبول قرآن است كه صيقل دهنده اسلام ناب محمدى (ص )، اسلام ائمه هدى (ع )، اسلام فقراء دردمند، اسلام پابرهنگان ، اسلام تازيانه خوردگانِ تاريخ و يادآور محروميت ها باشد.
3- هنرى زيبا و پاك است كه كوبنده سرمايه داران مدرن وكمونيسم خون آشام و نابودكننده اسلام رفاه و تجمل ، اسلام التقاط، اسلام سازش و فرومايگى ، اسلام مرفّهين بى درد و در يك كلمه ، اسلام آمريكايى باشد.
3- هنر در مدرسه عشق نشان دهنده نقاط كور و مبهم معضلات اجتماعى، اقتصادى ، سياسى ، نظامى است .
4- هنر در عرفان اسلامى ترسيم روشن عدالت و شرافت و انصاف و تجسيم تلخ كامى گرسنگان مغضوب قدرت وپول است .
5- هنر در جايگاه واقعى خود تصوير زالو صفتانى است كه ازمكيدن خون فرهنگ اصيل اسلامى ، فرهنگ عدالت و صفا لذت مى برند.
6- تنها به هنرى بايد پرداخت كه راه ستيز با جهانخواران شرقو غرب و در راءس آنان آمريكا و شوروى رابياموزد.(255)
چنان كه ملاحظه مى شود حضرت امام (قدس ره ) به هنر متعهد،دردمند و جهت دارى معتقد بود كه انسان ها را به سوىكمال جويى و تعهّدگرايى سوق مى دهد. ايشان شرايط هنر واقعى از ديدگاه قرآن را براى ما ترسيم كرده و تفاوت آن را با هنرى كه زاده تفكرات ملحدانه باشد، بيان نموده است .
در فرازى ديگر جايگاه هنر و وظيفه هنرمند را در برابر مسائل سياسى و اجتماعى تبيين كرده و در ضمن پيام تجليل از هنر و هنرمندان مى فرمايد:
... هنرمندان ما تنها زمانى مى توانند بى دغدغه كوله بار مسؤوليت و امانتشان را زمين بگذارند كه مطمئن باشند مردمشان بدون اتّكا به غير، تنها و تنها در چارچوب مكتبشان به حيات جاويدان رسيده اند و هنرمندان ما در جبهه هاى دفاع مقدسمان اين گونه بودند تا به ملا اعلا شتافتند و براى خدا و عزت و سعادت مردمشان جنگيدند و در راه پيروزى اسلام عزيز تمام مدعيان هنر بىدرد را رسوا نمودند. خدايشان در جوار رحمت خويش محشورشانگرداند.(256)
تصوير صاحبان روح ، اعم از انسان و حيوان زمانى كه بهصورت مجسمه باشد، همچون مجسمه هايى كه از سنگ ها و فلزات وچوب ها و مانند اين ها درست مى كنند، حرام است ؛ اما در نقاشىِ همانتصاوير، احتمال جواز قوى است هر چند كه احتياط، بيشتر در تركآن است . ولى تصوير غير صاحبان روح مانند درخت ها،گل ها و غيره ، اگر چه به صورت مجسمه باشد جايز است و درميان انواع تصويرگرى اعم از نقّاشى ، تخطيط،گل دوزى ، حكّاكى و غيره فرقى نيست .
همين طور كه ساختن مجسمه صاحبان روح حرام است ، كاسبى كردن وگرفتن اجرت به خاطر ساختن مجسمه نيز، حرام مى باشد. اما دادوستد، نگه دارى ، استعمال و تماشاى همه اين ها؛ حتى مجسمه ها جايز است . بله نگه دارى و حفظ آن ها در خانه مكروه است.(257)
همان طور كه ملاحظه مى شود در اين فتوا حضرت امام (قدس ره )ساختن مجسمه انسان و حيوانات داراى روح را حرام دانسته است ،ليكن در اواخر عمر شريف خود بحث در اين زمينه را در كنار ديگرمسائل مستحدثه ذكر كرده و خواهان نگاهى مجدّد در اين باره شده است.(258) چه بسا حضرت امام (قدس ره ) در اواخر عمرگرانمايه خويش از اين فتوا برگشته و مجسمه سازى را در اينزمان ها جايز شمرده است . اگر قضيه چنين باشد توضيح مطلباين است كه : در زمان هاى قديم مجسمه را مى ساختند و در مكانىخاص كه موسوم به (هياكل ) بود قرار مى دادند و از آن طلبيارى مى كردند. كم كم اين كار بالا گرفت و بهشكل بت هايى معروف درآمد و آن را در مقام عبادت ، شريك خدا قراردادند و اين كار چيزى جز فساد و انحراف نبوده است . اما امروزمجسمه سازى به عنوان يك فن و هنر مطرح است و ملاك و انگيزه هاىناپسند و مذموم در آن وجود ندارد.(259)