تـحـت عـنـوان (مسائل مستحدثه) شروع كردند.(155) از هـمين رهگذر حضرت امام (ره) به تدوين رساله جاودانى (تحريرالوسيله) پرداخت و بسيارى از مسائل روز را در آن طرح نمود.
در سـالهـاى پـس از پـيـروزى انـقـلاب اسـلامـى نـيـز امـام راحـل (ره) با برخوردارى از اين ويژگى ، فقه را در صحنه اجتماع ، سياست ، اقتصاد و كـشـوردارى احـيـا كـرد و بـا اسـتـناد به اصول محكم فقه غبار انزوا و ذلت را از اسلام و مـسـلمـانـان زدود. ايـشـان بـا ارائه فتاواى خود در زمينه موضوعات گوناگون روز نظير حـضـور زنان در صحنه جامعه و پرداختن به شؤ ون اجتماعى ، اهميت به مصالح اجتماعى ، مصلحت نظام و حكومت ، مسائل فرهنگى ، موسيقى ، هنر، ورزش ، شطرنج و... چهره جاودانه دين و توان مكتب را در اداره انسان و اجتماع به نمايش گذاشت .
امـام راحـل (ره) در روزهـاى آخـر عـمـر پـر بـركـت و قـبـل از ارتـحـال خـود، مـيـدان بـحـث گـسـتـرده اى را در مـسـائل مـسـتـحـدثـه گشود، به طورى كه دامنه آن بحث ها به راديو، تلويزيون و جرايد كـشـيـده شد. اين امر موجبات خوشحالى ايشان را فراهم آورده ، خواستار تداوم آن گرديد. امـام (ره) بـا طرح موضوعات مورد ابتلا و جديد فقهى براى بحث و تحقيق ، در حوزه هاى فـقـهـى افـق هـاى نـوينى را فراراه فقها و دانش پژوهان متعهد باز كرد. ايشان در پاسخ نامه آقاى انصارى مى نويسد:
... امـروز بـا كـمـال خـوشحالى به مناسبت انقلاب اسلامى حرف هاى فقها و صاحب نظران به راديو و تلويزيون و روزنامه ها كشيده شده است ، چرا كه نياز عملى به اين بحث ها و مسائل است ...(156) در ضمن همين پاسخ به موارد زير جهت بحث و تحقيق اشاره كرده است :
1 ـ مسائل فرهنگى و برخورد با هنر به معناى اعم ؛ چون عكاسى ، نقاشى ، مجسمه سازى ، موسيقى ، تئاتر، سينما، خوشنويسى و غيره .
2 ـ حـفـظ مـحـيـط زيـسـت و سـالم سـازى طـبـيـعـت و جـلوگـيـرى از قـطـع درخـت هـا حـتـى در منازل و املاك شخصى .
3 ـ مسائل اَطْعِمَه و اَشْرِبَه (خوردنيها و نوشيدنيها).
4 ـ تنظيم خانواده و كنترل جمعيت .
5 ـ حلّ معضلات طبّى ، همچون پيوند اعضاى بدن انسان و غيره به انسانهاى ديگر.
6 ـ مساءله معادن زير زمينى و رو زمينى و ملّى .
7 ـ تـغـيـيـر مـوضوعات حرام و حلال ، توسيع و تضييق بعضى از احكام در زمان ها و مكان هاى مختلف .
8 ـ مسائل حقوقى و حقوق بين المللى و تطبيق آن با احكام اسلام .
9 ـ نقش سازنده زن در جامعه اسلامى و نقش تخريبى آن در جوامع فاسد و غيراسلامى .
10 ـ حدود آزادى فردى و اجتماعى و... .
11 ـ برخورد با كفر و شرك و التقاط.
12 ـ چـگـونگى انجام واجبات در سير هوايى و فضايى و حركتى برخلاف جهت حركت زمين يا موافق آن با سرعتى بيش از سرعت آن و يا در صعود مستقيم و خنثى كردن جاذبه زمين ... .(157)
واژه (فـقـه) در قـرآن كـريـم و احاديث ، زياد به كار برده شده است . مفهوم اين كلمه در همه جا با تعمّق و فهم عميق همراه است . در قرآن كريم مى خوانيم :
(فَلَوْلا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِى الدّينِ...)(158) چـرا از هـر گـروهى از آنان [مؤ منان ] طايفه اى كوچ نمى كند، تا در دين (و معارف و احكام اسلام) آگاهى يابند.
در اصطلاح قرآن و سنّت (فقه) علم وسيع و عميق به معارف و دستورهاى اسلامى است و بـه قسمت خاصّى منحصر نيست .(159) با توجه به اين تعريف ، فقه در چارچوب احـكـام شـرعـى فـرعـى ، مـحـصـور نـمـى گـردد، بـلكـه مـجـمـوعـه مـعارف اسلامى اعم از مسائل اعتقادى ، اجتماعى ، سياسى ، اقتصادى ، حقوقى و حكومتى اسلام را در بر مى گيرد و مـجـمـوعـه اى كـامـل ، پـويـا، مـتـحـرك و سـازنـده را تشكيل مى