حكومتى قانون و راه و رسم دارد. حـقـوق اسـلام يـك حـقـوق مـترقى و متكامل و جامع است . كتاب هاى قطورى كه از ديرزمان در زمينه هاى مختلف حقوقى تدوين شده ، از احكام قضا و معاملات و حدود و قصاص گرفته ، تا روابط بين ملّت ها و مقررات صلح و جنگ و حقوق بين المللى عمومى و خصوصى ، شمّه اى از احـكـام و نـظـامـات اسلام است . هيچ موضوع حياتى نيست كه اسلام تكليفى براى آن مقرّر نداشته و حكمى درباره آن نداده باشد.(170)
امـام راحـل (ره) ، فـقـه را زنـده ، پـويـا، جـامـع و كـامـل ، جـهـان شمول و جوابگوى نيازهاى بشريت براى ابديّت مى دانست و بر اين باور بود كه منابع فـقـه اسـلام بـه واسـطـه ريـشـه داشـتـن در وحى ، جاودانه است و تفكر و تعمق در آن به شـكـل شـايـسـتـه ، فراگير و قانونمند و تطبيق ضرورت ها و حاضر كردن آن در صحنه مسائل عملى نظام اجتماعى و نيازهاى امّت اسلامى لازم بوده و پايان ناپذيرى اين منابع ، نشانه حقانيت اسلام و جهان شمولى آن است .
امـام خـمـيـنـى (ره) بـا شـيـوه جمودنگرى ، محصور بودن در چهار ديوار تعبّدات لفظى و خروج فقه از جهان شمولى سخت در ستيز بود و با توجه به چنين نظرگاهى در پاسخ به نامه يكى از فضلاى حوزه مى نويسد:
لازم اسـت از بـرداشـت جناب عالى از اخبار و احكام الهى اظهار تاءسف كنم . بنابر نوشته جـنـاب عـالى زكـات تـنها براى مصارف فقرا و ساير امورى است كه ذكرش رفته است و اكنون كه مصارف به صدها مقابل آن رسيده است راهى نيست ؟! رهان ـ شرطبندى ـ در سبق و رمـايـه مـخـتـص اسـت بـه تـيـر و كـمـان و اسـب دوانـى و امثال آن كه در جنگ هاى سابق به كار گرفته مى شده است ، و امروز هم تنها در همان موارد اسـت ؟!... و بـالجـمـله آن گـونـه كه جناب عالى از اخبار و روايات برداشت داريد، تمدن جـديـد بـكـلّى بـايـد از بـين برود و مردم ، كوخ نشين بوده و يا براى هميشه در صحراها زندگى نمايند!(171) و در نامه بعدى مى نويسد:
مـا بـايـد سـعـى كـنـيـم تـا حـصـارهـاى جـهـل و خـرافـه را شـكـسـتـه ، تـا بـه سـرچـشمه زلال اسلام ناب محمّدى (ص) برسيم و امروز، غريب ترين چيزها در دنيا، همين اسلام است و نجات آن قربانى مى خواهد. دعا كنيد من نيز يكى از قربانى هاى آن گردم .(172)
فـقـه عـيـنـى و عملى از نظر حضرت امام (ره) ، فقهى است كه تنها در كتاب ها و سينه علما مـسـتـور نـبـاشـد و در صـحـنـه زندگى عملى فرد و جامعه ظهور كند، پاسخگوى معضلات بـاشـد، تـوانِ سـامـاندهىِ دينى زندگى مسلمانان را داشته و در آن ها قدرت برخورد به وجود آورد؛ بعلاوه اينكه از پشتوانه عملىِ مستحكم فقيه نيز برخوردار باشد. چنين فقهى عـرصـه را بـر جـهـانخواران تنگ نخواهد كرد و مجالى براى سلطه و تجاوزِ آنان باقى نخواهد گذاشت و چنان فقيهى خار چشم آنها بوده ، بيشتر از صدها نفر عابد، رعب آن ها را برمى انگيزاند.
امام خمينى (ره) در پيام خود به حوزويان مى نويسد:
همه ترس استكبار از همين مساءله است كه فقه و اجتهاد جنبه عينى و عملى پيدا كند و قدرت برخورد در مسلمانان به وجود آورد.(173) فـتواى تاريخى ايشان در مورد حكم قتل سلمان رشدى نويسنده مرتدّ كتاب آيات شيطانى نـمـونـه بـارزى از تـجـلّى عينى و عملى فقه است و همه شاهد بوديم كه چگونه مسلمانان غـيـرتـمـنـد را بـر ضـد جـهـانـخـواران شـورانـد و خـواب راحـت را از چـشـم آنها ربود. امام راحل (ره) از مسامحه كارى در تحققّ عملى چنين فقهى احساس خطر كرده ، در پيام خود خطاب به مراجع اسلام و روحانيون سراسر كشور مى فرمايد:
تـرس مـن ايـن اسـت كـه تـحـليل گران امروز ده سال ديگر بر كرسى قضاوت بنشينند و بـگـويـنـد كـه بـايـد ديـد فـتـواى اسـلامـى و حـكـم اعـدام سـلمـان رشـدى مـطـابـق اصـول و قـوانـين ديپلماسى بوده است يا نه ؟ و نتيجه گيرى كنند كه چون بيان حكم خدا آثـار و تـبـعـاتـى داشته است و بازار مشترك و كشورهاى غربى عليه ما موضع گرفته انـد، پـس بـايـد خـامـى نـكنيم و از كنار اهانت كنندگان به