داد و مى فرمود: (حج بى روح و بى تحرك و قيام ، حج بى برائت ، حج بى وحـدت و حـجـى كـه از آن هـدم كفر و شرك برنيايد حج نيست .)(434) ايشان همچنين عـقـيـده داشـت كـه بـرائت از مـشـركـان امـرى اسـت كـه رسـول الله (ص) به آن امر فرموده است (435) و اختصاص به زمان خاص ندارد، بـلكـه دسـتـور هـمـيـشـگـى و جـاويـد است و لازم است مسلمانان ، برائت خود را به صورت تظاهرات ، راهپيمايى هاى با صلابت و پرشكوه ، از مشركان و ملحدان و استكبار جهانى و در راءس آن هـا آمـريـكاى جنايتكار اعلان كنند و اين اعلان برائت نه تنها به ايام و مراسم حـج مـنـحـصر نشود، بلكه بايد مسلمانان فضاى سراسر عالم را از محبّت و عشق نسبت به ذات حق و نفرت و بغض عملى نسبت به دشمنان خدا لبريز كنند و به وسوسه خنّاسان و شـبـهـات تـرديـدآفـريـنان ، متحجّران و منحرفان گوش فرا ندهند و لحظه اى از اين آهنگ مقدس توحيدى و جهان شمولى اسلام غفلت نكنند.(436)
(مـراتـب مـعـنـوى حـج كـه سـرمـايـه حيات جاويد است و انسان را به افق توحيد و تنزيه نـزديـك مـى نـمـايـد، حـاصـل نـخـواهد شد مگر آنكه دستورات عبادى حج به طور صحيح و شـايـسـتـه و مـو بـه مـو عـمـل شـود)(437)، بـه هـمـيـن دليـل فـراگـيـرى مسائل و احكام مربوط به حج امرى ضرورى خواهد بود، چرا كه مساءله حـج و زيـارت بيت اللّه الحرام با ديگر مسائل و زيارت ها تفاوت دارد، ندانستن مساءله در حـج ـ چـه بـسـا ـ مـشـكـل ايـجـاد كـنـد و بـه واسـطـه سـهـل انـگـارى در فـراگـيـرى ، اعـمـال انـسـان بـاطـل شـود و نـتـواند آن را جبران كند و يا در احرام خود باقى بماند و در بـرگـشـت ، مـوجـب زحـمـت خـود و نـزديـكـانـش شـود. از ايـن رو، فـراگـيـرى احـكـام و مسائل حج ، يك تكليف شرعى است .(438) حضرت امام (ره) مى فرمود:
از امـور مـهـمـه اى كه لازم است ، حجاج محترم و علماى كاروان ها وقت شريفشان را صرف آن كـنـنـد، يـاد دادن و يـاد گـرفـتـن مـسائل حج است كه كوتاهى از آن ممكن است موجب زحمت هاى فـراوان شـود از قبيل بطلان حج يا باقى ماندن به احرام . علماى اعلام كاروان ها از زوّار كـاروان خـويـش دعـوت نمايند و براى آنان مجلس درس مناسك قرار دهند و حجاج ، واجب است بـراى يـاد گـرفـتـن ، لحـظـه اى را كـوتـاهـى نـكـنـنـد و بـا تـمـام تـوان ، مـسـائل را يـاد بـگـيـرنـد و بـا عـلم بـه مـسـائل ، مـنـاسـك را عمل بكنند.(439) بـنـابـرايـن ، لازم اسـت كـه زائران بـيـت الله الحـرام اعـمـال و مـناسك حج را به طور دقيق فراگيرند و به هيچ عملى بدون راهنمايى روحانيون كـاروان هـا دسـت نـزنـنـد و روحـانـيـون مـحـتـرم نـيـز عـلاوه بـر آنـكـه مـسـائل را بـه وضـوح و همه فهم در جلسات متعدد به گروه خود ياد مى دهند، هنگام انجام اعمال نيز مواظب آنان باشند و آنها را هدايت كنند.(440)
حـضـرت امـام (ره) حـجـاج را بـه شـركـت در جـمـاعـت هـاى بـرادران اهل سنت دعوت مى كرد و به آنان سفارش مى كرد كه :
1 ـ طـواف را بـه نـحو متعارف كه همه حجاج به جا مى آورند، به جا آورند و از كارهايى كـه اشـخـاص جـاهـل مـى كـنـنـد احتراز شود و مطلقاً از كارهايى كه موجب وهن مذهب است بايد احتراز شود.
2 ـ در وقـوفـيـن [وقـوف در مـشـعـر و عـرفـات ]، مـتـابـعـت از حـكـم قـضـات اهل سنّت لازم و مجزى است ، اگر چه قطع به خلاف داشته باشيد.(441)
3 ـ لازم اسـت بـرادران ايـرانـى و شـيـعـيـان سـايـر كـشـورهـا از اعـمـال جـاهـلانـه كـه مـوجـب تـفـرّق صـفـوف مـسـلمين است احتراز كنند و لازم است در جماعات اهـل سـنـّت حـاضـر شـونـد و ازانـعـقـاد و تـشـكـيـل نـمـاز جـمـاعـت در منازل و گذاشتن بلندگوهاى مخالف رويه اجتناب نمايند.
4 ـ و از افـتـادن روى قـبـور مـطـهـره و كـارهـايـى كـه مـخـالف شـرع اسـت جـدّاً اجـتـنـاب كنند.(442)
هـر چـنـد ايـن قـسـمـت از بـحـث بـه طـور مـستقيم به مباحث كتاب مربوط نمى شود، لكن به دليل اهميت