«حاج ميرزا محمّد على قراچهداغى از أجلّه مجتهدين و مروّجين شريعت و دين است [ظاهرا مؤلّف محترم المآثر و الآثار معاصر با ايشان بوده است] در فقه و اصول و أخبار و علوم عربيّه و فنون ادبيّه مقامى منيع و رتبه رفيع دارد، در اين فنون غالبا صاحب تصنيف است. شرح و تفسيرى بر خطبه مشهوره حضرت سيّده نساء العالمين (عليها صلوات اللَّه و الملائكة و الناس أجمعين) نوشته و به طبع رسيده .. الخ». «1» و نيز به نقل از كتاب «أحسن الوديعة» مىنويسد:
«الشيخ محمّد عليّ بن الشيخ أحمد الأونساريّ القراچهداغى نزيل تبريز، آن مرحوم عالم فاضل، عابد زاهد، رئيس مشار إليه، نافذ الكلمة، جامع در علوم، بارع در فنون، صاحب يد طولى در معرفت ادب، و باع ممتدّ در حفظ لغات عرب، عارف تفسير و حديث و رجال و بالجمله يكى از ائمة أعلام مجتهدين و ركن علماء عاملين، بلكه امام دهر خود بلا مدافعه و فقيه عصر خويش بلا منازعه، اسم سامى او در أقطار و اصقاع مشهور و ذكرش در جميع ديار و بقاء شايع بود. طلّاب از قراى تبريز به سوى او متوجّه و حاضر درس او مىشدند». «2»
مرحوم قراچهداغى تأليفات متعدّد و ارزندهاى از خود به يادگار گذاشته كه در ذيل به مهمترين آنها اشاره مىگردد:
1- اللّمعة البيضاء في شرح خطبة الزهراء (عليها السلام) كه در سال 1286 تأليف
(1). المآثر و الآثار/ 175 به اصل كتاب المآثر و الآثار نيز مراجعه شد كه صاحب علماء معاصرين تماما آن را نقل كرده است. (2). أحسن الوديعه جزء دوّم/ 234 و در بعضى چاپها 74.