اخلاق و تربیت های اسلامی

مرکز تحقیقات اسلامی سپاه

نسخه متنی -صفحه : 96/ 56
نمايش فراداده

ارزش خوشخويى

ايـن صـفـت زيـبـا در كـلام آسـمـانـى رسـول اكـرم (ص ) بـه عـنـوان سـنـگـيـن تـريـنعمل در ترازوى قيامت آمده است :

(م ا يُوضَعُ فى مي ز انِ امْرِءٍ يَوْمَ الْقِي امَةِ اَفْضَلُ مِنْ حُسْنِ الْخُلْقِ) (300)

روز قيامت ، در ترازوى (اعمال ) شخص ، چيزى برتر از خوشخويى قرار نمى گيرد.

حضرت امير(ع ) نيز آن را بهترين همنشين دانسته و فرموده است :

(حُسْنُ الْخُلْقِ خَيْرُ قَري نٍ) (301)

و در سخن ديگرى آن را سر رشته هر كار نيكى دانسته و فرموده است :

(حُسْنُ الْخُلْقِ رَاءْسُ كُلِّ بِرٍّ) (302)

امام صادق (ع ) نيز اظهار فرموده كه زندگى بدون خوش خلقى ، شيرين و گوارا نخواهد بود:

(لا عَيْشَ اَهْنَاءُ مِنْ حُسْنِ الْخُلْقِ) (303)

ايـن گـونـه ارجـگـذارى و سـتـايـش از (حـسـن خـلق )، ايـن خـوى پـسنديده را در رديف مهم ترينفضايل انسانى قرار مى دهد. و هر انسانى را موظّف مى كند تا خود را بدان آراسته سازد و بهسهم خود فضاى زيست اجتماعى را گوارا و معطر گرداند و بدينسان همه مردم در محيطى گرم وصميمى به زندگى خويش ادامه دهند.

منشاء خوش خلقى

شـكـوفـه هـاى زيـبـاى نـرمـخـويـى بـر درخـت تـنـومـنـد و شـادابـِعـقـل و خـرد مى شكفد و از منبع اصيلِ بزرگوارى خاندان تغذيه مى شود؛ در سخنان مولاى متقيان(ع ) سرچشمه هاى اين خصلت خداپسند، اين گونه معرفى شده است :

ميوه خرد: (اَلْخُلْقُ الَْمحْمُودُ مِنْ ثِم ارِ الْعَقْلِ) (304)

بزرگوارى خاندان : (حُسْنُ الاَْخْلا قِ بُرْه انُ كَرَمِ الاَْعْر اقِ) (305)

و نيز: (حُسْنُ السّي رَةِ عُنْو انُ حُسْنِ السَّري رَةِ) (306)

در تورات نيز خوشخويى را منشعب از حيا مى شمرد:

(يَتَشَعَّبُ مِنَ الْحَي اءِ... حُسْنُ الْخُلْقِ) (307)

رابطه با دين

خـوش اخـلاقـى يك خوى زيباى انسانى است و در وجود هر كس ـ صرف نظر از آيين و مرامش ـ ممكناست يافت شود، با اين وصف ، ارتباطى ناگسستنى با شريعت مقدس ‍ الهى دارد. پيام آوران خدا،بـدون اسـتـثـنـا، خـوشـخـو بـوده اند، (308) و خوش اخلاقى نه تنها علامت تديّن استبـلكـه بـه تـعـبـيـر رهـبـر بـزرگـوار اسـلام (ص )، نـصـف ديـن راتشكيل مى دهد:

(حُسْنُ الْخُلْقِ نِصْفُ الدّي نِ) (309)

از سـخـن حـضـرت امـام بـاقـر(ع ) نـيـز بـرمـى آيـد كه هر چه مؤ من خوشخوتر باشد، ايمانش ‍كامل تر است :

(اِنَّ اَكْمَلَ الْمُؤْمِني نَ اي م اناً اَحْسَنُهُمْ خُلْقاً) (310)