حضرت فرمود: تسبيح اسمى است از
اسماء خدا و هم دعوى اهل بهشت است «1».

توضيحى در باره معناى تسبيح
...

توضيحى در باره معناى تسبيح و حمد خداى تعالى و بيانى در باره انقطاع تمام سخنان در دنيا جز ذكر:" الحمد للَّه" ‏

مؤلف: منظور امام از تسبيح، همين جمله" سبحان اللَّه" است كه ما مى‏گوئيم، و معناى اسم بودنش براى خدا اين است كه دلالت دارد بر منزه بودن حق تعالى.
و در كتاب اختصاص، شيخ مفيد به سند خود از جعفر بن محمد از پدرش از جدش حسين بن على بن ابى طالب (ع) از رسول خدا (ص)- در حديثى طولانى كه حكايت گفتگوى آن جناب با مردى يهودى است- روايت كرده كه: يهودى از آن جناب سؤالهايى كرد، و رسول خدا (ص) در آن گفتگو فرمود: وقتى بنده خدا مى‏گويد" سبحان اللَّه" همه موجوداتى كه پايين عرش هستند با او تسبيح مى‏گويند، و در نتيجه به گوينده ده برابر پاداش داده مى‏شود، و چون مى‏گويد:" الحمد للَّه" خداى تعالى از نعيم دنيا برخوردارش مى‏كند تا زمانى كه خدا را با نعيم آخرت ديدار كند، و اين كلمه‏اى است كه اهل بهشت آن را هنگام دخول در بهشت مى‏گويند، و هر سخنى در دنيا تمام و بريده مى‏شود مگر گفتن" الحمد للَّه" كه قطع نمى‏گردد، و اين است معناى كلام خداى تعالى كه فرموده:

" تَحِيَّتُهُمْ يَوْمَ يَلْقَوْنَهُ سَلامٌ". «2»

مؤلف: اينكه فرمود: و هر سخنى در دنيا تمام و بريده مى‏شود مگر" الحمد للَّه"، معنايش اين است كه هر كلامى كه در دنيا بكار مى‏رود و در راه مقاصدى استعمال مى‏شود، مقاصدى كه عايد صاحبش مى‏گردد- نظير سخنانى كه در مقاصد معاش و گفتگوهاى معمولى انسانها و سخنانى كه در عبادات به منظور تحصيل ثواب و امثال آن گفته مى‏شود- همه با قطع شدن زندگى دنيا قطع مى‏گردد، چون بعد از دنيا ديگر خبرى از اينگونه مقاصد نيست، نه مقاصد دنيايى در كار است و نه ديگر ثوابى مى‏توان تحصيل كرد، و از كلام آدمى باقى نمى‏ماند مگر حمد خدا و ثناى بر او، كه كلام اهل بهشت در بهشت است.

و اينكه فرمود: و اين است معناى كلام خداى تعالى كه فرمود:" تَحِيَّتُهُمْ يَوْمَ يَلْقَوْنَهُ سَلامٌ"، معنايش اين است كه تحيت در آن روز سلام مطلق است، سلامى كه مى‏فهماند در آنجا هر چه كه هست موافق و ملائم با خواست آدمى است. پس، انسان آنچه را كه اراده كند به نفع او است، پس در بهشت ديگر به منظور بدست آوردن نتايجى هيچ سخنى استعمال نمى‏شود.
و خلاصه، كلام آن خاصيتى را كه در دنيا دارد از دست مى‏دهد، تنها كلامى كه در آنجا به كار مى‏رود ثناء بر نعمت‏هاى جميلى است كه از ناحيه خداى تعالى مشاهده مى‏شود- دقت فرمائيد.

(1) تفسير عياشى، ج 2، ص 120، ح 9.

(2) اختصاص مفيد، ط. انتشارات اسلامى، ص 34.