مقصود از" كتاب" و" ميزان" در آيه:
" لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَيِّناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْكِتابَ وَ الْمِيزانَ ..."

" لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَيِّناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْكِتابَ وَ الْمِيزانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ ..."

اين آيه مطلب تازه‏اى از سر گرفته، و با آن معناى تشريع دين از راه ارسال رسل و انزال كتاب و ميزان را بيان مى‏كند و مى‏فرمايد كه:

غرض از اين كار اين است كه مردم به قسط و عدالت عادت كرده و خوى بگيرند، و نيز به اين وسيله و با انزال حديد امتحان شوند، و برايشان معلوم شود كه چه كسى خداى ناديده را يارى مى‏كند، و چه كسى از يارى او مضايقه مى‏نمايد، و نيز بيان كند كه امر رسالت از آغاز خلقت مستمرا در بشر جريان داشته، و به طور مداوم از هر امتى جمعى هدايت يافته، و بسيارى فاسق شده‏اند.

پس منظور از كلمه" بينات" در جمله" لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَيِّناتِ" آيات بينات است، آياتى كه به وسيله آن بيان مى‏كند كه رسولان، فرستاده از جانب اويند، و آن آيات يا عبارت است از معجزات باهره، و يا بشارت واضح، و يا حجت‏هاى قاطع.

" وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْكِتابَ"- منظور از كتاب وحيى است كه صلاحيت آن را دارد كه نوشته شود و به صورت كتاب در آيد، (نه اينكه كتاب جلد شده از آسمان بفرستد) بلكه دستوراتى است كه مى‏شود آن را نوشت، دستوراتى كه مشتمل است بر معارفى دينى، از قبيل عقايد حق و اعمال صالح، و اين كتابهاى آسمانى كه معنايش معلوم شد، عبارتند از پنج كتاب:

1- كتاب نوح،

2- كتاب ابراهيم،

3- كتاب تورات،

4- كتاب انجيل،

5- كتاب قرآن.

" وَ الْمِيزانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ"- مفسرين،" ميزان" را به همان ترازو كه داراى دو كفه است و سنگينى‏ها را با آن مى‏سنجند تفسير كرده‏اند، و جمله" لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ" را غايت و غرض انزال ميزان گرفته، گفته‏اند:

معناى جمله اين است كه:

ما ترازو را نازل كرديم تا مردم را به عدالت در معاملات خود عادت دهيم، و در نتيجه ديگر خسارت و ضررى نبينند، و اختلالى در وزن‏ها پديد نيايد، و نسبت ميان اشياء مضبوط شود، چون قوام زندگى بشر به اجتماع است، و قوام اجتماع هم به معاملاتى است كه در بين آنان دائر است، و يا مبادلاتى كه با دادن اين كالا و گرفتن آن كالا صورت مى‏گيرد، و معلوم است كه قوام اين معاملات و مبادلات در خصوص كالاهايى كه بايد وزن شود به اين است كه نسبت ميان آنها محفوظ شود، و اين كار را ترازو انجام مى‏دهد.

تفسير ديگرى كه احتمالا مى‏شود براى ميزان كرد- و خدا داناتر است- اين است كه:

منظور از ميزان، دين باشد، چون دين عبارت است از چيزى كه عقايد و اعمال اشخاص با آن‏
سنجيده مى‏شود، و اين سنجش هم مايه قوام زندگى سعيده انسان اجتماعى و انفرادى است، و اين احتمال با سياق كلام كه متعرض حال مردم از حيث خشوع و قساوت قلب و جديت و سهل‏انگاريشان در امر دين است سازگارتر است.

بعضى هم گفته‏اند:

مراد از ميزان، عقل است.