از اين كه در
سوره مباركه طه مى فرمايد :( " انه يعلم السر واخفى " )( 1) خدا از سر آگاه است و از پنهان تر از سر
معلوم
مى شود كه از سر پنهان تر هم چيزى هست . انسان يك علنى دارد و يك سرى
ديگر از سر پنهان تر چيست ؟وقتى
از حضرت صادق عليه السلام سوال مى كنند كه " از سر پنهان تر " ديگر چيست
مى فرمايد :سر آن پنهانى است
كه خودت از وجود آن آگاهى
و پنهان تر از سر چيزهايى است كه خودت هم خبر ندارى
يعنى خودت غافلى
خودت
فراموش كرده اى ولى الان در باطنت وجود دارد . برخلاف آنچه افراد خيال مى كنند كه هرچه ما فراموش كرده
ايم محو شده است
آنچه كه فراموش كرده اى در تو وجود دارد منتها نمى توانى به ياد بياورى . اين يك
مساله دقيقى است .
دنيا
قيامت كوچك
( " الم ياتكم نبا الذين كفروا من قبل فذاقوا و بال امرهم و لهم عذاب اليم " ) . قرآن هميشه از خود دنيا به عنوان يك قيامت كوچك ياد مى كند
يعنى چنين نيست كه اعمال انسان در همين دنيا هيچ بازگشتى نداشته
باشد . اين را از اين جهت ذكر مى كند كه انسانها چون اهل دنيا هستند و دنيا را جلوى چشمشان مى بينند
عواقب دنيوى بيشتر در آنها اثر مى گذارد با اينكه خيلى كوچكتر از عواقب اخروى است
زيرا آخرت فعلا از
چشمشان مخفى است . قرآن مى فرمايد قسمتى از عقوبتها و مكافاتها در همين دنيا به انسانها مى رسد . آيه
شريفه مزبور مى فرمايد :
1. طه 7