وقايعى از سرگذشت، پيغمبر اسلام (ص)
...

وقايعى از سرگذشت، پيغمبر اسلام (ص) و مسلمين، كه داستان موسى (ع) به آن وقايع اشاره دارد ‏

1- ايمان نياوردن طاغيان قريش .

2- ايمان آوردن ضعفاى قريش و غير قريش كه تحت‏
شكنجه آن طاغيان بودند .

3- ناگزير شدن جمعى از مسلمانان ضعيف به اينكه از شهر و وطن خود كوچ كنند .

4- هجرت رسول خدا (ص) با جمعى از مؤمنين به مدينه طيبه .

5- تعقيب مؤمنين به وسيله فرعون‏صفتان اين امت و درباريان آنان .

6- هلاكت آن فراعنه به كيفر گناهانشان .

7- منزل دادن خداى تعالى مؤمنين را به بركت اسلام در منزلگاهى صدق .

8- روزى دادن به آنان از طيبات .

9- اختلاف كردن مؤمنين بعد از آنكه حق برايشان معلوم گشت .

10- اينكه خداى تعالى به زودى در بين آنان داورى خواهد كرد.

پس، بنا بر اين همه موارد مذكور تصديق آن اسرارى است كه خداى سبحان در اين آيات به پيامبرش سپرده و به زودى امتش با تاويل آن اسرار و خارجيت آنها روبرو خواهد شد، و نيز همه اين هايى كه ذكر شد تصديق كلامى است كه رسول خدا (ص) در خطاب به اصحاب و امتش فرمود، و آن اين بود كه به زودى راه و روشى را كه بنى اسرائيل پيش گرفتند پيش خواهيد گرفت، حتى اگر بنى اسرائيل به سوراخ مارمولكى رفته باشند شما هم خواهيد رفت.

" ثُمَّ بَعَثْنا مِنْ بَعْدِهِمْ مُوسى‏ وَ هارُونَ ..."

يعنى ما پس از آن، يعنى بعد از نوح و رسولان بعد از او موسى و برادرش هارون را با آيات خود به سوى فرعون و درباريان او- مردمى از نژاد قبطه كه با فرعون خصوصيت داشتند- گسيل داشتيم، ولى فرعون و درباريانش از پذيرفتن آيات ما استكبار ورزيدند، و به ارتكاب جرم ادامه دادند.

" فَلَمَّا جاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِنا ..."

از ظاهر كلام چنين بر مى‏آيد كه منظور از كلمه" حق" آيات و معجزه حق است، از قبيل اژدها شدن عصا و يد بيضاء، كه خداى تعالى آن دو را به حق آيت و دليل بر رسالت موسى (ع) قرار داد، و جمله مورد بحث مى‏فرمايد: همين كه معجزاتى به حق براى آنان آمد (به جاى اينكه شكر بيرون آمدن از حيرت را بجاى آورند) با لحنى مؤكد گفتند:" إِنَّ هذا لَسِحْرٌ مُبِينٌ- محققا و قطعا اين سحرى است كه سحر بودنش واضح است" و كلمه" هذا" اشاره به همان آيت حق مى‏كند.
و علت اينكه آيت را حق خوانده در قبال تعبير نابجايى است كه كفار كردند، و آن را سحر خواندند.