و جمله مورد بحث حالى است بعد از حالى ديگر، مى‏فرمايد:

آيا كسى كه داراى بصيرتى الهى بوده كه با آن بصيرت برايش كشف و يقينى شده كه قرآن نازل از ناحيه خداى تعالى است، در حالى كه با آن قرآن شاهدى است كه او نيز با بصيرت به اين معنا شهادت مى‏دهد، و باز در حالى كه اين شخص داراى بصيرت و اين آورنده قرآن اولين نفرى نيست كه از ناحيه خداى تعالى كتابى آورده باشد، بلكه قبل از كتاب او كتاب موسى آمده بود، كتابى كه امام و رحمت بود. و يا قبل از اينكه اين شخص داراى بينه‏هايى بشود كه يكى از آنها قرآن است، و يا قبل از اينكه داراى بينه‏اى شود كه همان قرآن مشتمل بر معارف و شرايع هادى به سوى حق است، كتاب موسى آمده بود، كتابى كه امام و رحمت بود، پس اين شخص و يا اين بينه‏اى كه نزد اين شخص است چيز نوظهور و بى سابقه‏اى نيست، بلكه در سابق مثل و نظير داشته، و آن طريقه‏اى بوده كه كتاب موسى مردم را به آن طريقه هدايت مى‏كرده است.

قرآن چيز نوظهورى نيست و
...

قرآن چيز نوظهورى نيست و پيش از آن، كتاب موسى (ع) نازل شده، كتابى كه امام و رحمت بود ‏

از اينجا روشن مى‏شود كه چرا كتاب موسى يعنى تورات را به صفت" امام و رحمت" توصيف كرده چون آن كتاب (قبل از آنكه دستخوش تحريف شود) مشتمل بر معارف حق و شرايع الهى بوده كه مردم آن شرايع را امام و پيشرو خود قرار داده و خود تابع آن بودند. و آن شرايع رحمت و نعمتى بود كه بشر آن روز از آن متنعم مى‏شد. و توصيف تورات به امام و رحمت در جاى ديگر از كلام اللَّه مجيد آمده آنجا كه فرموده:

" قُلْ أَ رَأَيْتُمْ إِنْ كانَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ كَفَرْتُمْ بِهِ وَ شَهِدَ شاهِدٌ مِنْ بَنِي إِسْرائِيلَ عَلى‏ مِثْلِهِ فَآمَنَ وَ اسْتَكْبَرْتُمْ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا لَوْ كانَ خَيْراً ما سَبَقُونا إِلَيْهِ وَ إِذْ لَمْ يَهْتَدُوا بِهِ فَسَيَقُولُونَ هذا إِفْكٌ قَدِيمٌ وَ مِنْ قَبْلِهِ كِتابُ مُوسى‏ إِماماً وَ رَحْمَةً وَ هذا كِتابٌ مُصَدِّقٌ لِساناً عَرَبِيًّا لِيُنْذِرَ الَّذِينَ ظَلَمُوا وَ بُشْرى‏ لِلْمُحْسِنِينَ" «1».

(1) با منكران قرآن بگو چه تصور مى‏كنند اگر از جانب خدا باشند و شما به آن كافر شويد در صورتى كه از بنى اسرائيل شاهدى بر مثل قرآن گواهى داده و ايمان آورد و شما تكبر ورزيد (آيا مستحق عذاب نيستيد) و بدرستى كه خداوند هدايت نمى‏كند كافران را، و كافران به اهل ايمان گفتند اگر دين اسلام بهتر بود مردم در ايمان به آن بر ما سبقت نمى‏گرفتند و چون به قرآن هدايت نمى‏شوند خواهند گفت كه اين كتاب دروغى از پيشينيان است، و پيش از قرآن كتاب تورات بر موسى كه امام و پيشواى رحمت خلق بود نازل گرديد و اين كتاب مصدق كتب آسمانى پيشين به زبان عربى نازل شده تا ستمكاران را از عذاب خدا ترسانده نيكوكاران را بشارت دهد." سوره احقاف، آيه 10- 12"