مجموعه حاضر گزيده هايى است از خرمن معارف فرازمند و برگى است از بوستان همواره سرسبز «نهج البلاغه» كه با توشه ناچيز نگارندگان آن برگزيده و به محضر استادان محترم و دانشجويان گرانقدر معارف اسلامى تقديم مى گردد. با اعتراف به اين كه آموزه هاى نهج البلاغه بسيار فراتر از آن است كه با چنين مجموعه هايى فراچنگ آيد و ميسور گردد. با اين حال اگر آب دريا در قدحى نگنجد برگرفتن قدحى از دريا فرصتى مغتنم خواهد بود و قطره اى از عطر دل انگيز كلام على مى تواند بزم دانش را چنان عطرآگين كند تا جان و دل جوانان شيفته و دلباخته را در برابر آنهمه علم و عظمت، مهر و عطوفت، صفا و صميميت و صلابت و استوارى و مدهوش سازد و آنان را كه دل به عشقش سپرده اند به مسير وصال رهنمون گردد.اين كتاب از يك مقدمه و 5 فصل (15 گفتار) تشكيل شده است. مقدمه كتاب به معرفى اجمالى زندگانى امام على(عليه السلام)در سه برهه عصر پيامبر، عصر خلفا و دوران امامت پرداخته و سپس توضيحى مختصر در باره «نهج البلاغه» و امتيازات آن ارائه كرده و در نهايت برخى از شرح ها، تفسيرها و ترجمه هاى فارسى آن را معرفى مى كند. فصل اول به موضوع خداشناسى، پيامبرشناسى، شناخت قرآن و عترت و فرجام شناسى اختصاص يافته است. در فصل دوم، آفرينش انسان و جهان مورد توجه قرار گرفته و فصل سوم كتاب، به دنياشناسى، خودسازى، پرستش و حقوق متقابل پرداخته است. در فصل چهارم قوانين و سنن حاكم بر جامعه و علل و عوامل انحطاط جامعه و عوامل انحطاط جامعه پس از پيامبر را از منظر «نهج البلاغه» مورد بحث قرار داده است. و در نهايت فصل پنجم موضوع حكومت و مردم و كارگزارانِ حكومت را مدنظر قرار داده است.
تذكر چند نكته
اين مجموعه، با شيوه اى متفاوت از متونى كه تاكنون براى «آموزش نهج البلاغه» نگاشته شده تنظيم گرديده است. هر گفتار از كتاب شامل درآمد، متن، نكته ها و توضيحات، ترجمه، محورهايى براى مطالعه و بخش هايى براى ترجمه، تأمل و برداشت و اعراب گذارى توسط فراگيران مى باشد.درآمدهاى هر گفتار، حكم مقدمه اى كوتاه درباره هر گفتار را دارد و آگاهى كلى از محتوا و ديدگاه امام على(عليه السلام) را از آن موضوع ارائه مى كنند.متن، شامل برگزيده هاى موضوعى از «نهج البلاغه» است. برخى از قسمت هاى متن با ترجمه آن آمده است تا دانشجويان ارتباط بيشترى با محتوا برقرار سازند و با شيوه ترجمه نيز آشنايى پيدا كنند.در برخى فرازها نيز فقط ترجمه متن آمده است. ترجمه متن ها به صورت آزاد و با استفاده از ترجمه هاى آقايان دكتر سيدجعفر شهيدى و حجت الاسلام و المسلمين عبدالمجيد معاديخواه و در برخى از موارد با پاره اى از تغييرات و اصلاحات صورت پذيرفته است.در مورد برخى از فرازها، نكته ها و توضيحاتى در داخل كادرى مشخص در نظر گرفته شده است تا اطلاعات افزون ترى درباره محتواى مباحث در اختيار فراگيران گذارده شود و بعضى نكات قابل تأمل درباره متن تبيين گردد. برخى از مطالب مرتبط با متن نيز در بخش هايى با عنوان «براى مطالعه» آمده است. اين قسمت ها براى دانش افزايى فراگيران بوده و مطالعه آن از سوى دانشجويان عزيز اختيارى است.در برخى از فرازهاى كتاب از دانشجويان خواسته شده است تا متنى را ترجمه نمايند. اين سلسله از تمرين ها به فراگيران امكان مى دهد تا ضمن آشنايى بيشتر با محتواى كلام حضرت، مهارت آنان در خواندن، درك مفاهيم، لغات و واژگان عربى تقويت گردد.در برخى از گفتارها، قسمتى نيز با هدف ژرف انديشى و تأمل دقيق تر دانشجويان طراحى شده است. در اين قسمت ها، از دانشجويان خواسته شده تا درباره فرازى خاص به خوبى انديشيده و نتايج برداشت ها و فهم خود را از آن بيان كنند. هم چنين گوشه هايى از متن براى اعراب گذارى توسط فراگيران اختصاص يافته است تا آنان همراه با درك محتوا و پيام سخن «نهج البلاغه»، گامى نيز در جهت تمرين و يادآورى آموخته هاى پيشين خود از ادبيات عرب بردارند.بالأخره، در پايان هر گفتار مجموعه اى از خطبه ها، نامه ها و كلمات قصار حضرت كه درباره موضوع آن گفتار است، ذكر گرديده تا دانشجويان در صورت تمايل بتوانند از مطالعات گسترده ترى در موضوع مربوط استفاده نمايند.
سخنى با استادان محترم
اين مجموعه داراى دو هدف عمده است:1. درك و تحليل محتوا همراه با ايجاد علاقه و دلبستگى نسبت به سخنان امام على(عليه السلام).2. آشنايى با مفاهيم، لغات، واژگان موجود در «نهج البلاغه» و تعميق و تمرين پيش آموخته هاى
دانشجويان از ادبيات عرب.
جهت دست يابى دانشجويان عزيز، به اهداف مورد نظر توجه همكاران گرامى را به نكات زير جلب مى نمايد:الف) بخش هايى كه به زبان عربى و بدون ترجمه در نظر گرفته شده است، نياز به ترجمه دقيق تحت اللفظى ندارد. در عين حال برخى از لغات و تركيبات مشكل در پاورقى آمده است. آن چه در اين فرازها مدّنظر استادان محترم قرار خواهد گرفت تفسير، توضيح و تبيين كامل محتواست به گونه اى كه فراگيران با عمق سخنان حضرت آشنا شوند.ب) محتواى كتاب به گونه اى طراحى شده است كه در مجموع گوشه هايى از عمده ترين مباحثى كه در «نهج البلاغه» به آن پرداخته شده است، براى دانشجويان بيان گردد و فراگيران با مطالعه اين كتاب مى توانند از كليات مباحث كه در «نهج البلاغه» مورد توجه حضرت بوده است، آگاهى يابند. با توجه به اهميت مباحث اجتماعى « نهج البلاغه» استادان محترم مى توانند با شرح و بسط مباحث فصول مربوط به اين بخش، اطلاعات بيشترى را در اختيار فراگيران قرار دهندج) در قسمت هايى كه ترجمه آن به دانشجويان واگذار شده است استادان محترم مى توانند با همكارى و ارائه راهنمايى هاى لازم و جلب مشاركت دانشجويان، هدايت آنان را در جهت يافتن واژگانى مناسب و جملاتى شيوا و روان به عهده گيرند تا اين فرازها به دست خود دانشجويان در كلاس ترجمه شود.د) در بخش هايى كه به منظور تأمل و برداشت محتوايى در نظر گرفته شده است نيز مددرسانى فراگيران را در جهت دست يافتن به «كليد واژه»ها، موضوعات اصلى و فرعى، تحليل و طبقه بندى محتوا موجب خواهد شد تا آنان ممارست بيشترى در اين زمينه به عمل آورده و با راهنمايى استادان محترم به نكاتى عميق و جديد دست يابند.هـ) در اعراب گذارى خواسته شده بهتر است در كلاس ميزان اطلاعات دانشجويان درباره ادبيات عرب برآورد شود و سپس با توجه به آگاهى هاى پيشين آنان توضيحات لازم درباره چگونگى اعراب گذارى هر يك از كلمات ارائه گردد. تا زمينه براى فعاليت دانشجويان در اين رابطه فراهم شود.و ) در طرح پرسش هاى امتحانى بهتر است از بخش هايى كه براى فعاليت دانشجويان در نظر گرفته شده استفاده شود و حتى الامكان از خواستن تكاليف و فعاليت هاى فراتر از آنچه كه در متن خواسته شده است پرهيز شود تا دغدغه امتحان مانع از تأمل و تعمق دانشجويان درباره محتوا نگردد.در پايان وظيفه خود مى دانيم از حجت الاسلام و المسلمين عليرضا امينى معاون محترم امور اساتيد و دروس معارف اسلامى نهاد نمايندگى مقام معظم رهبرى در دانشگاه ها كه فرصت تهيه چنين متنى را با سعه صدر فراهم نمودند جناب آقاى عليرضا فاخرى مسئول محترم گروه اخلاق و متون اسلامى و جناب آقاى رضا فيروزى كه با راهنمايى هاى خود ما را در ارائه بهتر اين مجموعه يارى دادند و برادران گرامى، آقايان محسن عباس آبادى و سيدسعيد روحانى كه زحمت مقابله و اصلاح و بازنگرى نهايى متن را كشيده و جناب آقاى حسن عموعبداللهى كه با تلاش و پشتكار خود مراحل تايپ و تصحيح متن را عهده دار شدند، تشكر و قدردانى كرده از خداوند متعال موفقيت روزافزون و تداوم خدمتگزارى آنان را در خواست كنيم.قمجواد رفيعى و محمدرضا آقايىتا بستان 1379
لطفا منتظر باشید ...
