آشنایی با حوزه فلسفی- عرفانی تهران (2) نسخه متنی

ميرزا حسن نوري از اساتيد بنام حكمت در اصفهان بوده، ساليان درازي در آنجا بتدريس پرداخته است بطوريكه صاحب «تاريخ اصفهان» در باره اش آورده است:

«ميرزا حسن اصفهاني حكيم خلف مرحوم ملا علي نوري كه انوارش رخشندگي داده شاگرداني مانند ملاعبدالجواد حكيم خراساني و ملاحيدر صباغ لنجاني و مرحوم جلوه اردستاني و ... هم در ايران از اشعه نوراني وي جلوه داده اند.»39

از شاگردان عالي وي حكيم متاله آقا علي مدرس زنوزي است كه در دو دوره پنج ساله و سه ساله آنطوريكه صاحب «مدينه الادب» آورده است كه:

«آقا علي مدرس پس از تحصيل «شوارق» و «شرح اشارات» خواجه نصيرالدين طوسي و «مبدأ و معاد» ملاصدرا، چون پدرش فرمان يافت به عتبات جهت تكميل تحصيل رفته پس از چندي به تهران آمد و از آنجا به اصفهان رفت و در خدمت اساتيد معقول خاصه ميرزا حسن پسر بزرگ ملا علي نوري به تكميل طبيعيات و الهيات پرداخت. پس از سه سال بدارالسلطنة قزوين شد و در نزد ملا آقاي قزويني كه در علم حكمت بحري مواج بود مشغول تحصيل شد. پس از چندي باز به اصفهان رفته پنج سال تمام از مجلس درس ميرزا حسن، استفاضه و استفاده كرده به تهران آمد و بساط تدريس بگسترد.»40

درباره هجرت حكيم الهي ميرزا حسن نوري كه در دوره صدارت ميرزا آقا خان نوري رخ داده صاحب «الاثر و الاثار» مي نويسد:

«خلف وافراشرف ملا علي نوري از فحول جامعين بين المنقول و المعقول بود. در صدارت عظمي ميرزا آقا خان از اصفهان به تهران آمد و تشريفات فوق الوصف بديد. از جمله، ميرزا آقا خان صدراعظم به يك نوبت هزار تومان تقديم محضر آن دانشور حكمت پرور داشت.»41

از شاگردان ديگر حكيم متاله عبارتند از:

1- ميرزاي جلوه كه بسياري از مقدمات را در اصفهان نزد اين حكيم تلمذ نموده است.42

2- ملا اسماعيل دركوشكي43 فرزند محمد جعفر حكيم فيلسوف متوفي در سال 1304 و از شاگردان ملااسماعيل واحد العين و ديگران نيز بوده است.

3- آقا محمد جاسبي كه چندي در خدمت ميرزا حسن نوري مراتب معقول را دريافته است.44

وي پس از نود و چهار سال عمر در سال 1305 ق وفات يافته در جاسب دفن شده است. و همانطوريكه آمد، حكيمان ذيل الذكر از شاگردان اويند:

4- حكيم موسس آقا علي مدرس زنوزي45

5- ملاعبدالجواد حكيم خراساني از علماء و حكما و مدرسين حكمت در اصفهان شاگردملاعلي نوري متوفي 1281 ق.

6- ملا حيدر صباغ لنجاني

پس از شكر بي انتها خداي متعال را از خوانندگان محترم مي خواهم تا عذر بنده را در استقصاء ناقص و تتبع ناتمام ببخشايند.