تحليل و بررسي ابعاد گوناگون كنگره عبادي سياسي حج، نيازمند نگرشي عميق و همه جانبه است كه مي توان مطالعه آن را با شناخت آيات و روايات معصومين(عليهم السلام) درباره حج و پيامدها و اهداف آن آغاز نمود و با درك جنبه هاي مختلف عبادي، سياسي، فرهنگي و اقتصادي حج از ديدگاه مفسران و دانشمندان اسلامي با منزلت و اهميت حج آشنا شد. اين آغاز روش تحقيق است و در بعد عملي و كاربردي بايد مناسك و عمليات عظيم و حكمت آموز حج را در دوران پيامبر اكرم(صلي الله عليه وآله) و ائمه معصومين(عليهم السلام) با مطالعه سيره عملي و كيفيت برگزاري حج در اين دوره پيگيري نمود، ولي متأسفانه در هر دو زمينه، از منابع و مآخذ تفسير موضوعي و تحليل و بررسي سيره حج پيامبر(صلي الله عليه وآله) و ائمه(عليهم السلام) كمبودهايي مشاهده مي شود كه كار تحقيق را با مشكلاتي مواجه مي سازد. بعد از پيروزي انقلاب اسلامي و احياي حج ابراهيمي توسط بنيانگذار جمهوري اسلامي و رهبر كبير انقلاب اسلامي، سازمان حج و زيارت و ساير نهادهاي علمي و فرهنگي اقدامات جديدي را آغاز نمودند كه اميد است اين تحقيق در اين راستا مفيد و مؤثر واقع گردد، گرچه چهارچوب و ابعاد تحقيق در راستاي اهداف اجتماعي و اقتصادي حج مي باشد و تحليل و بررسي ساير ابعاد نياز به تحقيق ديگري دارد.