مديريت كلان - حج در کشور لبنان نسخه متنی

مديريت كلان

اداره حج در كشور لبنان، توسط بخش خصوصى انجام مى شود و «مجلس شيعى» و «دارالفتوى»، تحقيقات و پژوهش هاى مربوط به حج و نيز تهيه دستورالعمل هاى اجرايى را بر عهده دارند. كاروان داران و مجريان حج، توسط همين دو نهاد در دوره هاى آموزشىِ طراحى شده حضور مى يابند و پس از آن در يك آزمون شركت مى كنند و در تمامى دوران حج; چه قبل از سفر و چه در حين موسم، مجلس شيعى و دارالفتوى بر روند عمليات نظارت دارند.

تورهاى زيارتى ـ سياحتى و افراد و مؤسسات با تجربه و شركت هاى دينى و مستقلّ بخش خصوصى، با هدايتِ مجلس شيعى و دارالفتوى، اجراى امر حج را عهده دار هستند.

پيشتر طبق شرايطى كه سازمان كنفرانس اسلامى وضع كرده بود، به ازاى هر يك ميليون نفر جمعيت كشور، يك هزار نفر به حج مشرف مى شدند، ليكن از سه سال پيش به صورت استثنايى، اين شرط براى كشور لبنان لغو شده و اكنون دولت، تعداد حجاج اعزامى در هر سال را تعيين مى كند و سعى و اهتمام بر اين است كه به همه متقاضيان لبنانى اجازه تشرّف داده شود.

شركت هاى خصوصى از طريق رسانه هاى گسترده در لبنان و نيز تبليغات بازرگانى، فراخوان زائران براى ثبت نام را انجام مى دهند و دولت در اين زمينه هيچ نقشى ندارد. خواهرانى كه علاقمند به انجام حج هستند، بايد همراه يكى از محارم خود ثبت نام كنند مگر اينكه از سن آنان 50 سال و بيشتر گذشته باشد. شركت ها و مؤسسات خصوصى ثبت نام از حجاج را به صورت غيرمتمركز انجام مى دهند.

در كشور لبنان امتيازِ ثبت نام قابل واگذارى به شخص ديگر نيست و متقاضى به هر دليلى اگر نخواهد مشرّف شود، بايد انصراف خود را اعلام كند. در اين كشور به هيچ نهاد و يا ارگان دولتى و يا نوابغ و مخترعان و مكتشفان سهميه خاصى تعلق نمى گيرد و هركس كه تمايل اعزام داشته باشد، مى تواند در هر سال كه بخواهد ثبت نام كند.

دولت در اين كشور هيچ مساعدتى را به بخش خصوصى براى امر حج معمول نمى دارد و به زائران يا مديران كاروان ها، هيچ گونه يارانه اى را نمى پردازد بلكه از آنان ماليات حج هم دريافت مى كند.

هزينه حج بستگى به كيفيت كاروان دارد و مبلغ آن بين 1400 تا 2500 دلار در نوسان است. دولت فقط پنجاه هزار ليره لبنانى (معادل 37 دلار) از هر زائر براى صدور گذرنامه دريافت مى كند و زائر هزينه كلّى را به مجرى حج; يعنى بخش خصوصى مى پردازد.

از مجموع مبلغ دريافتى از زائر، 300 دلار در عربستان به بانك پرداخت مى شود و پانصد دلار نيز هزينه رفت و برگشت با هواپيماست و مبلغ باقى مانده در اختيار مدير كاروان است تا هزينه هاى حين موسم را انجام دهد. تعيين مبلغ پرداخت، رقابتى نيست و تعريف مشخصى دارد. تفاوت مبلغ دريافتى از زائران، مربوط به ميزان استفاده آنان از خدمات است و زائران براى تشرّف، مبلغ يكسانى نمى پردازند. در اينگونه حج گزارى كه خصوصى است، زائر فقط كارهاى ادارى را تا هنگام ثبت نام در كاروان بر عهده دارد و پس از اينكه كاروان تشكيل شد و زائران را ثبت نام كرد، بقيه كارها بر عهده مسؤولان كاروان ها است كه اعضاى آن معمولاً افرادى با تجربه هستند و در آزمون نهادهاى دينى توفيق داشته اند. براى كاروان هاى لبنانى تعداد زائر تعريف نشده و مديران از حيث تعداد نفرات، با محدوديت مواجه نيستند. مهم ترين هدف كاروان داران از تشكيل تورهاى سياحتى و زيارتى و يا تشكيل كاروان هاى حج تجارت است و تجربه و شناخت آنان از كار، حرف نخست را مى زند و دولت هيچ نقشى در معرفى آنان ندارد. زائر هيچگونه امكاناتى را با خود به عربستان منتقل نمى كند بلكه كاروان دار تمامى نيازهاى زائران را از مقصد خريدارى مى كند.

در لبنان ثبت نام حج و معرفى زائران به كاروان ها از ماه رجب آغاز مى شود و دولت صدور گذرنامه و مجوّز خروج از كشور را قبل از ماه مبارك رمضان پايان مى دهد.