علي مختاري سفينه‌البحار و مدينه‌الحکم و الآثار المحدث الخبير الشيخ عباس القمي (قدس سره) سفينه البحار و مدينه الحکم و الآثار المحدث الخبير الشيخ عباس القمي (قدس سره) تهيه شده توسط: مجمع البحوث الاسلاميه با مقدمه و نظارت: علي اکبر الهي خراساني بنياد پژوهشهاي اسلامي آستان قدس رضوي چاپ اول: 1377 قطع وزيري با جلد گالينگور حاج شيخ عباس مرد تقوا و فضيلت يکي از پرکارترين و موفقترين عالمان شيعي است که موانع و حوادث تلخ روزگارش نظير خفقان سياه ستمشاهي او را از خدمت به مکتب اسلام باز نداشت. وي با مسافرتهاي علمي و زيارتي مکرر به نجف اشرف و عتبات عاليات، مکه، مشهد و قم در سفر و حضر از تحصيل، تدريس، تبليغ و تصنيف باز نماند و آغوش محدثاني چون حاج ميرزا حسن نوري نورالله مرقده و عالماني چون شيخ الشريعه اصفهاني و سيد حسن صدر کاظمي قدس سرهما و همنشيني دوستاني چون آقابزرگ تهراني روح تنبع گسترده و خدمت به آثار اهل بيت و بزرگان تشيع را در جانش دميد. سفينه البحار همان گونه که نامش گوياست، کشتي کتاب بحار علامه مجلسي قدس سره است، به قول شاگرد مرحوم مجلسي امير محمد صالح حسيني «علامه (ره) احاديث فراوان پراکنده اي که در غير کتب اربعه بوده است را در مجلدات بحار فراهم کرده است، کمتر عالمي است که بتواند برخي از مجلدات بحار را تهيه کند کتابي که در شيعه بي سابقه و از نظر دقت و ضبط، سودمندي و کارآيي، استيعاب و فراگيري ادله و آراء و گستردگي حجم روايات بي نظير است». مرحوم علامه طباطبايي قدس سره بسيار از بحار الانوار ستايش مي‌کرد و آن را بهترين فرهنگ شيعي مي دانست که اخبار را جمع آوري کرده است و از نظم دقيق، تفصيل و تبويب مرتب و حساب شده استفاده از تمام قرآن کريم در جاهاي مناسب، تفسير خلاصه و مناسب آيات، شرح و بيان مشکلات اخبار اظهار شگفتي مي کرد و معتقد بود آن مرحوم داراي مقام علمي بسيار بزرگ، و شناخت گسترده و تلاشي است که خبرويت آن مجتهد عظيم الشان از لا به لاي نقد و نظرهايي که در بررسي احاديث مرآه العقول مطرح کرده هويداست، براستي او از احياگران آثار و روايات ائمه اطهار عليهم السلام به شمار مي‌آيد. حضرت امام خميني قدس سره مي فرمود: بحار الانوار عالم و محدث بزرگ علامه مجلسي (ره) فراگير حدود چهارصد کتاب و رساله است و به تنهايي يک کتابخانه کوچک را تشکيل مي دهد، چون مصنف اين کتاب مي‌ديد بسياري از رساله ها و کتابهاي کوچک حديثي به جهت قدمت و کوچکي در معرض نابودي قرار گرفته اند شروع به گردآوري آنها در يک مجموعه کرد، هرچند به صحت تمام آنها ملتزم نبود. استاد علامه حسن زاده مي فرمايد: مجلسي دوم صاحب دو کتاب بحار و مرآه العقول در شمار بزرگاني هستند که حاصل قلم آنان چيزي شبيه معجزه و کرامت است.1 بديهي است بحار الانوار با حجم گسترده (110 جلد) نيازمند فهرستي گويا و مناسب بوده و اولين دانشمندي که بهترين راهنماي استفاده از آن را فراهم کرد، خاتم المحدثين حاج شيخ قمي (1294ـ 1359 هـ .ق) است. حاج شيخ عباس مرد تقوا و فضيلت يکي از پرکارترين و موفقترين عالمان شيعي است که موانع و حوادث تلخ روزگارش نظير خفقان سياه ستمشاهي او را از خدمت به مکتب اسلام باز نداشت. وي با مسافرتهاي علمي و زيارتي مکرر به نجف اشراف و عتبات عاليات، مکه، مشهد و قم در سفر و حضر از تحصيل، تدريس، تبليغ و تصنيف باز نماند و آغوش محدثاني چون حاج ميرزا حسن نوري نورالله مرقده و عالماني چون شيخ الشريعه اصفهاني و سيد حسن صدر کاظمي قدس سرهما و همنشيني دوستاني چون آقابزرگ تهراني روح تتبع گسترده و خدمت به آثار اهل بيت و بزرگان تشيع را در جانش دميد. استاد آيه الله حسن زاده مي فرمودند: « آن مرحوم هرچه نوشته است سودمند و به جاست». تلاش علمي و تاليف، وي را از موعظه و ارشاد وا نداشت بلکه ويژگيهاي آن پارساي باپروا او را سرآمد وعاظ دوران خويش کرد. به گونه اي که مرحوم استاد شهيد مرتضي مطهري، اظهار تاسف مي کردند که در عصر ما موعظه کم شده و سابقا کساني نظير حاج شيخ عباس قمي (ره) به نصيحت و موعظه مردم مي پرداختند و هرگاه کسي در يک مجلس ايشان حاضر مي شد تا يک هفته حتي به فکر گناه هم نمي افتاد». جهت آگاهي از وارستگي ايشان به کتاب شيخ عباس قمي مرد تقوا و فضيلت، نوشته حضرت استاد علي دواني و مقدمه سفينه البحار، چاپ آستان قدس رضوي رجوع شود. آيه الله سيد محسن امين ره در معرفي محدث قمي مي نويسد: «عالم فاضل محدث واعظ عابد زاهد»2، «الثقه العدل الورع الزاهد العابد»3. علامه اميني اين چنين آن مرحوم را ياد کرده: « هومن نوابغ الحديث و التاليف في القرن الحاضر، و أياديه المشکوره علي الامه لا تخفي.4
لطفا منتظر باشید ...
