حيات طيبه با ايمان و عمل صالح - آرامش با حیات طیبه نسخه متنی

همه انسانها به دنبال آرامش اند، اما بيشتر آنان نمي دانند كه چگونه بايد آن را به دست آورد. گفتيم كه يكي از راههاي كسب آرامش، رضايت به تقدير الهي است. اما بايد دانست كه مفهوم رضايت به تقدير الهي، بي تفاوتي و تنبلي و دم غنيمتي نيست. خداوند متعال، چنين مقدّر كرده كه انسانهاي فعال، پرتلاش، متقي و ميانه رو، سعادتمند باشند و در دنيا و آخرت از حيات طيبه برخوردار گردند. اين مفهومِ تقدير الهي است و رضايت به اين تقدير؛ يعني اميدوار بودن به اين وعده هاي الهي.

حيات طيبه با ايمان و عمل صالح

حيات طيبه بر دو پايه استوار است: ايمان و عمل صالح. فرد مؤمن و صالح از آرامش و صفاي دل برخوردار است. حال بايد پرسيد: مؤمن كيست و عمل صالح چيست؟ قرآن در معرفي مؤمن مي فرمايد: كسي كه در كردارهايش ميانه روست و از زندگيِ زجرآورِ تجمّلي و چشم و همچشمي و اسراف و تبذير پرهيز مي كند، او مؤمن است. اين صفتِ مؤمن را قرآن كريم اين گونه بيان مي فرمايد: «والّذين إذا أنفقوا لَم يُسِرفوا و لم يقتُرُوا وَ كانَ بَينَ ذلك قواما؛1 [مؤمنان كساني هستند [كه چون هزينه مي كنند اسراف نمي كنند و خسّت نمي ورزند بلكه ميان اين دو، راه اعتدال را مي گيرند.»

مؤمن نه خسيس است و نه اسراف گر، بلكه حالت ميانه دارد: «وَ كانَ بين ذلك قواما». علم اقتصاد؛ يعني برنامه ريزي براي زندگي و خرج ميانه. و اين گونه اقتصاد در اجتماع و خانواده توسط فرد و دولت، بايد پياده شود تا حيات طيبه و آرامشِ روحي و رواني به دست آيد.

صفت ديگر مؤمن اين است كه اهل گناه نيست. اگر كسي دست به گناه يازيد، همان گناه دست و پاگيرش شده رفته رفته روح اش را مي خورد و امن و آسايش را از او سلب مي كند. حيات طيبه، زندگيي است كه از گناه و آلودگي به دور است. تاريخ و تجربه نشان داده كه هيچ فرد و يا جامعه گنه كاري، روي آسايش نديده است، انواع و اقسام عذابهاي الهي بر سر فرد و اجتماع گنه كار باريده و آنها را با اضطراب و تشويش و سرانجام نابودي و نيستي رو به رو كرده است.

حيات طيبه غير از ايمان، به عمل صالح نيز احتياج دارد، قرآن مي فرمايد: «من عَمِلَ صالحا مِنْ ذكرٍ أو أُثني و هو مؤمن فَلنُحيينَّهُ حياةً طيّبةً وَلَنَجْزِيَنَهُمْ أَجْرَهُمْ بِاَحْسَنِ ما كانوا يَعملون2؛ هر زن و مردي كه كاري نيكو انجام دهد، اگر ايمان آورده باشد زندگيِ خوش و پاكيزه اي بدو خواهيم داد و پاداشي بهتر از كردارشان عطا خواهيم كرد.»

تاريخ و تجربه نشان داده كه هيچ فرد و يا جامعه گنه كاري، روي آسايش نديده است، انواع و اقسام عذابهاي الهي بر سر فرد و اجتماع گنه كار باريده و آنها را با اضطراب و تشويش و سرانجام نابودي و نيستي رو به رو كرده است.

نشانه ايمان، عمل صالح و كردار شايسته است. انسان مؤمن، مي كوشد تا با عمل و كردارِ خلاّق، برنامه ريزي شده و منظم در كارهاي فردي و اجتماعي، حضور فعّال داشته باشد.

نكته مهم در خصوصِ ارتباط ايمان و عمل صالح اين است كه: ايمان راستين، عمل صالح را به وجود مي آورد و عمل صالح هم ايمان را زياد مي كند. هر گامي كه مؤمن در راه انجام اعمال صالح برمي دارد به ايمان خود مي افزايد و ازدياد ايمان و رشد و پرورش روحي، كردار شايسته را به دنبال دارد.

مردماني كه ايمان و عمل صالح را با هم داشته باشند، مقدّرشان اين است كه خداوند متعال با حيات طيّبه آنها را احيا كند: «فلنحيينّه حياةً طيّبة» يعني زندگيِ بدون غم و غصّه، و دلهره و اضطراب. مقدّر آخرتشان هم اين است كه پاداش بهتر از كردارشان به آنها عطا خواهد شد: «ولنجزينهم أجْرَهُمْ باَحْسَنِ ما كانوا يعملون».

اين تقدير يك انسان مؤمن است اما مقدّر يك فرد فاسق اين است كه دائما با كوبندگي روحي و فشار رواني رو به روست، كه اين هم وعده خداست. خداوند متعال در سوره انعام مي فرمايد: «فايّ الفريقين أَحَقّ بالأمن ان كنتم تعلمون؛3 اگر مي دانيد بگوييد كه كدام يك از اين دو گروه [مؤمنان و كافران[ به ايمني سزاوارترند؟» چه كساني امنيت دل و زندگانيِ منهايِ غم و غصه دارند؟ قرآن خود پاسخ مي دهد كه: «الذين آمنوا و لم يلبسوا ايمانهم بظلم اولئك لهم الامن و هم مهتدون؛4 كساني كه ايمان آورده اند و ايمان خود را به شرك نمي آلايند، ايمني از آنِ ايشان است و ايشان هدايت يافته گانند.»

از اين آيه چنين برمي آيد كه ايمان به تنهايي كافي نيست بلكه دوري از ظلم و گناه هم لازم است: «و لم يلبسوا ايمانهم بظلمٍ». پس ايمان هنگامي كارايي دارد كه با عمل صالح و دوري از گناه و ظلم، همراه باشد.