اسرائيليات و زمينه‏هاى نفوذ آن به فرهنگ اسلامى - اسرائیلیات و زمینه های نفوذ آن به فرهنگ اسلامی نسخه متنی

اسرائيليات و زمينه‏هاى نفوذ آن به فرهنگ اسلامى

حميد محمد قاسمى

مقدمه

از آن هنگام كه آفتاب عالمتاب اسلام از پگاه جزيرة‏العرب طلوع كرد و با شعاع حياتبخش خود كالبد مرده بشريت را جانى دوباره بخشيد و باتلاق عفونت‏بار عادات زشت جاهلى را به بوستان گلهاى دلنواز فضايل اخلاقى و انسانى مبدل ساخت، معاندان و بدخواهان اين آيين الهى كه بسان خفاشانى شب‏پرست تاب نظاره اين نور الهى را نداشتند تمام توان خود را به كار گرفتند تا مانع اين خورشيد جهان افروز شوند. ليكن به فرموده خداى متعال: يريدون ليطفؤا نورالله بافواههم و الله متم نوره و لوكره الكافرون.[1]

آنان مى‏خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش سازند ولى خدا نور را كامل مى‏كند هر چند كافران خوش نداشته باشند.

دشمنان اسلام كه از راه مقابله نظامى و توسل به زور طرفى نبسته بودند، شيوه‏اى جديد برگزيدند. با هدف مشوه و مشوش جلوه دادن چهره تابناك اسلام به روش تحريف و قلب حقايق روى آوردند و بر آن شدند تا با خرافى نشان دادن آيين پاك محمدى پيروانش را از گرد اين شمع فروزان پراكنده سازند و اسلام را در منظر همگان، دينى مغاير با مبانى عقلى و علمى ترسيم نمايند.

در اين ميان يهوديان كه از دشمنان زخم‏خورده اسلام بودند و ظهور و گسترش اسلام هيمنه و ابهت آنها ار در هم شكسته بود و بساط امتيازهاى ساختگى آنها را در هم پيچيده بود حقد و كينه اسلام را در دل مى‏پروراندند و از هيچ فرصتى براى توطئه‏گرى و دسيسه چينى عليه اسلام فروگذار نمى‏كردند، يكى از شگردهاى شوم آنان، آلوده ساختن زلال جارى معارف دينى با اباطيل و افسانه‏هاى خرافى و پيرايه‏هايى بود كه يا زاييده ذهن بيمار آنان بود و يا ريشه در كتابهاى تحريف شده آنان داشت. اينان براى مسخ مفاهيم دينى و تحريف تعاليم و احكام اسلامى به القاى انواع شبه‏ها و دروغ پراكنى در ميان مسلمانان پرداختند و بخش قابل توجهى از مفاهيم دينى را مشوب به خرافات و مجعولات خود نمودند، كه اين قبيل مجعولات و افسانه‏هاى خرافى و قصه‏هاى ساختگى را - خواه از ناحيه يهوديان باشد و يا ديگران - در اصطلاح «اسرائيليات‏» مى‏ناميم.

گفتنى است‏يهوديان بسيار زيركتر از آن بودند كه بخواهند در هيبت‏يهودى‏گرى نقشه‏هاى شوم خود را اجرا كنند، از اين‏رو، عالم‏نمايان يهود با درآمدن كسوت اسلام و جازدن خود به عنوان مسلمانانى مقدس مآب به نشر خرافات و ترهات در ميان مسلمانان پرداختند و با سوء استفاده از ظن پاره‏اى از خلفا و حكام جور نسبت‏به خود، بازار دروغ پردازيهاى خويش را رونق بخشيدند، و داستانهاى ساختگى خود را به نام تفسير قرآن ميان مسلمانان پراكندند.

به هر جهت‏بحث اسرائيليات و تاثيرات آن بر حوزه‏هاى مختلف فرهنگ اسلامى، تاريخى طولانى و غم انگيز دارد كه هر انسان دردمند و دلسوزى را دچار تاسف شديد مى‏كند و در اندوهى ژرف فرو مى‏برد. متاسفانه اسرائيلياتى كه در آثار مختلف تفسيرى، روايى، تاريخى و كلامى راه يافته سبب گرديده است تا دشمنان شناخته شده و يا ناشناخته اسلام با دستاويز قرار دادن اين مجعولات و گاه با بزرگنمايى و شاخ و برگ دادن به آنها، به درونى‏ترين نقاط حرم اسلام پاى تجاوز گذارند و حريم مقدس آن را مورد هجوم و تبليغات مسموم خود قرار دهند.

در اين مقال تلاش كرده، تا ضمن تعريف اسرائيليات و آشنايى به مصادر آن، عوامل و زمينه‏هاى نفوذ اسرائيليات به فرهنگ اسلام را بررسى كنيم.

معناى اسرائيليات

«فان فلوتن‏» در تعريف اسرائيليات مى‏گويد: «علماى اسلام واژه "اسرائيليات" را بر تمامى عقايد غير اسلامى به ويژه آن دسته از عقايد و افسانه‏ها و خرافاتى كه يهود و نصارى از قرن اول هجرى در دين اسلام وارد نموده‏اند اطلاق مى‏نمايند.» ^[3]

دكتر آل جعفر مى‏گويد: «در اصطلاح مفسران و محدثان، «اسرائيليات‏» شامل داستانهاى خرافى و اساطيرى مى‏گردد كه وارد احاديث و تفاسير اسلام گرديده‏اند گر چه منشا آنها يهود يا مسيحيت نباشد.» ^[4]

يكى ديگر از محققان مى‏نويسد: «اسرائيليات‏»اصطلاحى است كه متفكران مسلمان آن را بر مجموعه اخبار و قصه‏هاى يهودى و نصرانى اطلاق مى‏نمايند كه بعد از ورود جمعى از يهوديان و مسيحيان به دين اسلام و يا تظاهر آنها به مسلمانى وارد جامعه اسلامى گرديده است. ^[5]

دكتر محمد حسين ذهبى در معناى اسرائيليات تعريف جامعى ارائه مى‏دهد و مى‏گويد: «واژه اسرائيليات گرچه ظاهرا نشانگر نفوذ فرهنگ يهود در تفاسير مى‏باشد ليكن مقصود ما از اسرائيليات مفهومى گسترده‏تر و فراگيرتر از اين است و آن عبارتست از تاثير پذيرى تفاسير از فرهنگ يهودى و مسيحى و غلبه رنگ اين دو فرهنگ - و مانند آنها - بر تفاسير. اما از آنجا كه از صدر اسلام تا زمان عالمگير شدن آن همواره يهوديان بيش از سايرين با مسلمانان معاشرت داشته و از نظر تعداد هم بيش از همقطاران خود بوده‏اند بدين جهت - در مقايسه با مسيحيت و ساير فرقه‏ها - بيشترين تاثير را در تفاسير (و ساير منابع اسلامى) بر جاى گذارده‏اند.» ^[6]

مصادر اسرائيليات

شايد بتوان گفت كه اسرائيليات از دو منبع و مصدر اصلى سرچشمه گرفته‏اند:

1 - كتب تحريف شده يهود و نصارى