نقد و تحلیل دیدگاه های متصوفه درباره حدیث نسخه متنی

1. از بزنطى نقل كرده‏اند كه گفت: شخصى از اصحاب ما به امام صادق(ع) عرض كرد: در اين زمان قومى پديد آمده‏اند كه به آن‏ها «صوفيه» گفته مى‏شود، نظر شما درباره آنان چيست؟ امام(ع) فرمود:

«آنان دشمنان ما هستند. پس هر كس به آن‏ها تمايل پيدا كند از ايشان بوده و با آن‏ها محشور مى‏شود. به زودى كسانى پيدا مى‏شوند كه ادعاى محبّت و دوستى ما مى‏كنند ولى تمايل به آن‏ها كرده و خود را شبيه آنان مى‏كنند و لقب آن‏ها را بر خود مى‏گذارند و گفتار (نادرست) آنان را تأويل مى‏كنند (تا با دين هماهنگ سازند). آگاه باشيد كه هر كس به آن‏ها تمايل پيدا كند از ما نيست و ما از او بيزاريم و هر كس آن‏ها را انكار كرده و ردّشان كند، مانند كسى است كه در كنار رسول خدا(ص) با كفار جهاد كرده باشد.[23] »

2. امام رضا(ع) فرمودند: «لا يقول بالتصوف احدٌ الاّ لخدعةٍ او ضلالةٍ او حماقة؛[24]كسى قائل به تصوف نمى‏شود مگر براى فريب دادن (مردم) يا از جهت ضلالت و گمراهى يا از روى حماقت و نادانى.»

[1] . گنابادى، رساله رفع شبهات، ص 60؛ طرائق الحقائق، ج 1، ص 194.

[2] . ابن ابى جمهور احسائى، عوالى اللئالى، ج 4، ص 105.

[3] . ابن جوزى، تلبيس ابليس، ص 199؛ الرسالة القشيريه، ص 34؛ دكتر غنى، تاريخ تصوف در اسلام، ج 1، ص 24.

[4] . دكتر خاورى، ذهبيه، ج 1، ص 43.

[5] . بحارالانوار، ج 1، مقدمه دوّم، ص 150.

[6] . خاورى، همان، ج 1، ص 43؛ مكارم شيرازى، جلوه حق، ص 79.

[7] . ابونعيم اصفهانى، حلية الاولياء، ج 10، ص 385.

[8] . محلاتى، كشف التهمه، ص 61.

[9] . طرائق الحقائق، ج 1، ص 431؛ گنابادى، مجمع السعادات، ص 121 و 122.

[10] . رك: الفقه المنسوب، مقدمه، ص 34 به بعد.

[11] . بحارالانوار، ج 84، ص 217.

[12] . تنبيه الغافلين، ص 30.

[13] . جامع الشتات (چاپ سنگى) ص 804.

[14] . رك: بحارالانوار، ج 4، ص 166.

[15] . رك: تاريخ تصوّف در اسلام، ص 429 ـ 427 و نيز صالحيه، حقيقة، ص 306 و 311.

[16] . سوره آل عمران، آيه 19.

[17] . همان، آيه 85.

[18] . سوره انفال، آيه 39.

[19] . بحارالانوار، ج 69، ص 227 و ج 22، ص 452.

[20] . نهج البلاغه، حكمت 174.

[21] . همان، خطبه 24.

[22] . رك: غزالى، احياء علوم الدين، ج 3، ص 1573؛ ابن ابى الحديد، شرح نهج‏البلاغه، ج 1، ص 107.

[23] . مقدس اردبيلى، حديقة الشيعة، ص 562؛ سفينة البحار، ج 5، ص 197.

[24] . سفينة البحار، ج 5، ص 200؛ اثنى عشريه، ص 30؛ حديقة الشيعه، ص 605.