بیشترلیست موضوعات ارزشهاي اخلاقي در مکتب پنجمين امام شيعه نيکي به پدر و مادر توضیحاتافزودن یادداشت جدید[1] . سه چيز است که خداوند عزّوجل به هيچکس اجازه ترک آنها را نداده است: ـ اداي امانت به همه چه آدم خوب و چه آدم بد. ـ وفاي به عهد و پيمان نسبت به همه، چه نيکوکار و چه بدکار. نيکي به پدر و مادر، چه خوب باشند و چه فاسق و فاجر. [2] . امام باقر عليه السلام فرمود : از رسول الله صلي الله عليه و آله پرسيده شد که چه کسي بيشتر حق را بر مرد دارد؟ پيامبر(ص) فرمود: پدر و مادرش. [3] . همانا فردي که نسبت به پدر و مادر خود مادامي که در حال حيات‌اند رفتار خوش و حق شناسانه داشته باشد ولي بعد از مرگشان بدهکاري آنان را نپردازد و براي آن دو طلب آمرزش نکند، خدا{اسم} او را در زمره عاق والدين‌ها ثبت مي‌کند و نيز (ممکن است) فردي در حال حيات پدر و مادر نسبت به آنان حق شناس و نيکوکار نباشد ولي بعد از وفاتشان بدهي آنان را پرداخت کند و برايشان طلب آمرزش نمايد، خداوند عزّوجل اسم او را خوش رفتار و حق شناس نسبت به والدين خود بنويسد. [4] . هر کس اين چهار صفت را داشته باشد خداوند خانه‌اي در بهشت برايش بنا کند: پناه دادن يتيم، ترحم بر ضعيف، دلجوئي از پدر و مادر، و برخورد توأم با رفق نسبت به برده خويش. شاعري اين حديث را در قالب شعر چنين آورده است: سزد اين چار خصلت مقبلان را که زينت مي‌دهد صاحبدلان را به مأوائي يتيمي شاد کردن برحمت برضعيف امداد کردن شفقت والدين مقتدا را کنيزان و غلامان را مدارا بود اين چار خصلت هر که يار بنا سازد به خلدش خانه‌دادار [5] . امام باقر عليه السلام از پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم نقل کردند که حضرت فرمود: نيکي به پدر و مادر وصله رحم، حساب رسي در قيامت را آسان مي‌کند و آنگاه اين آيه شريفه را تلاوت فرمودند:«والَّذين يصلون ما امرالله به ان يوصل»(سوره رعد آيه 21) کساني که آن چه را که خدا امر به پيوند و انجام آن کرده، اطاعت مي‌کنند. [6] . چهار چيز است که هر مؤمني آنها را دارا باشد حق تعالي او را در اعلاء مراتب بهشت در بلندترين غرفه‌هاي عزّت و شرف، جاي مي‌دهد. الف ـ کسي که يتيمي را پناه دهد و متوجه احوالش گردد و براي او به منزله پدر باشد. ب ـ کسي که ضعيف و شکسته‌اي را مورد ترحّم قرار داده و ياري نمايد و نيازهاي او را برآورده کند. ج ـ کسي که عهده‌دار مخارج پدر و مادر خود شود و با آنان مدارا کرده و به ايشان نيکي نمايد و هرگز آنان را آزرده نسازد. د ـ کسي که برده خود را ياري رساند و تندي با او ننمايد و وي را نسبت به خدماتي که از او مي‌خواهد کمک کند و وي را به کار دشوار امر نکند. [7] . سدير گويد به امام باقر عليه السلام عرض کردم: آيا فرزند مي‌تواند پدرش را پاداش دهد(و زحماتش را تدارک کند)؟ فرمود: پاداش براي فرزند نيست مگر در دو مورد: 1ـ پدر مملوک باشد و فرزندش وي را خريده و آزاد نمايد. 2ـ پدر مقروض باشد و پسرش آن را بپردازد. [8] . امام باقر(ع) از قول پيامبر(ص) نقل مي‌کند که پيغمبر اسلام (ص) فرمودند: همانا بهترين شما خردمند انند، گفته شد يا رسول الله خردمندان کيانند؟ فرمود: صاحبان اخلاق نيک و انديشه‌هاي بلند و افرادي که صلحه رحم کرده و به مادر و پدر خويش مهر ورزيده و از فقراء و مستمندان و همسايه‌ها و يتيمان احوال پرس بوده و شيوه بزرگوارانه إطعام و ميهماني دادن و سلام کردن را، در جهان گسترش دهند و در حالي که مردم غافل و در خوابند، نماز مي‌خوانند. [9] . امام باقر عليه السلام فرمود که حضرت موسي عليه السلام عرض کرد پروردگارا مرا پند و اندرزي ده، خداوند فرمود: ترا به خود{به خودم خ ل} سفارش مي‌کنم و سه بار اين سفارش را تأکيد فرمود، موسي عليه السلام عرض کرد: بارالها مرا سفارش فرما: خداوند فرمود: تو را نسبت به مادرت سفارش مي‌کنم و اين سفارش خويش را دو بار تکرار کرد، بار ديگر موسي عليه السلام عرض کرد: خداوندا نصيحتم کن: خداوند متعال نسبت به پدرش به وي سفارش فرمود و به همين جهت است که گفته شده: دو سوم احسان بايد از آن مادر و يک سوم آن براي پدر باشد. .[10]امام باقر(ع) از پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم نقل مي‌کند که ايشان در ضمن سخنان خود فرمود: بپرهيزيد از ناسپاسي پدر و مادر زيرا بوي بهشت از مسافت هزار سال راه، شنيده مي‌شود ولي عاق والدين و کسي که قطع رحم کرده و يا پيرمرد زناکار .... آن را استشمام نکند. .[11]پدرم به مردي نگاه کرد که پسرش به همراهش راه مي‌رفت و به شانه پدرش تکيه کرده بود، آن حضرت با آن پسرـ از جهت عصبانيت از اين کارـ تا آخر عمرش سخن نگفت. .[12]بدترين فرزندان کسي است که در اثر کوتاهي و تقصير(در انجام وظايف الهي)، پدر را از خويش ناراضي نمايد. .[13]امام پنجم شيعه عليه السلام فرمود: پيامبر صلي الله عليه و آله فرمودند: جبرئيل (ع) مرا خبر داد که بوي بهشت از مسير هزار سال به مشام مي‌رسد و لکن عاق پدر و مادر و ... آن را استشمام نمي‌کنند.
لطفا منتظر باشید ...
