تاريخچه حجاب - پاسخ های استاد به نقدهایی بر کتاب مسأله حجاب نسخه متنی

طرفدار اين است كه زن در حضور مرد بيگانه بدن خود را بپوشاند بدون آنكه مجبور باشد از اجتماع كناره گيرى كند ؟ و در صورت دوم حدود پوشش چقدر است ؟ آيا چهره و دو دست تا مچ نيز بايد پوشيده شود يا ماوراى چهره و دو دست بايد پوشيده شود اما چهره و دو دست تا مچ پوشيدنش لازم نيست ؟ و در هر حال آيا در اسلام مساله اى به نام (( حريم عفاف )) وجود دارد يا نه ؟ يعنى آيا در اسلام مساله سومى كه نه (( پرده نشينى )) و (( محبوسيت )) و نه (( اختلاط )) باشد وجود دارد يا خير ؟ و به عبارت ديگر آيا اسلام طرفدار جدا بودن مجامع زنان و مردان است يا نه ؟ اسلام همانطورى كه مؤلف در فصل توصيه هاى اخلاقى اعتراف كرده است طرفدار ستر تنها نيست بلكه لااقل در حد يك توصيه اخلاقى دستور پرده نشينى هم داده است و مؤلف در طرح بحث در اينجا چنين ايهام فرموده است كه اسلام فقط طرفدار ستر است و بس . آنچه در بحث توصيه هاى اخلاقى آمده و ما از مجموع ادله استنباط كرده ايم حريم و عدم اختلاط است نه پرده نشينى و بينهما بون بعيد .

تاريخچه حجاب

آيا در ميان ملل ديگر قبل از اسلام حجاب بوده است ؟ وضع حجاب در جاهليت عرب . حجاب در قوم يهود . حجاب در ايران باستان . حجاب در هند . اين بخش متضمن فائده اى نيست سخنان نادرستى در آن از چند مورخ نقل شده است و بعد اشاره شده كه نادرست است اين سخن ايجاد شبهه براى عوام مى كند و بحث در آنها براى كسانى كه نوشته هاى راسل و ويلدورانت و نظائر آنها را نخوانده اند مفيد نيست و شايد مضر هم باشد اينگونه بحثها فقط به درد همان كسانى مى خورد كه قبلا به شبهه ها برخورد كرده اند يا در معرض برخورد به آنها مى باشند مانند همان انجمن مهندسين و لهذا نشر آنها براى عموم غلط است . ايراد وارد نيست تنها امثال ما هستيم كه براى اينكه زحمت يك تكليف متوجه ما نشود سر خود را زير برف كرده ايم كه جايى را نبينيم اين سخنان هر روز در صدها هزار نسخه در مجلات و جرائد به صورت زننده اى نقل مى شود ( علاوه بر خود آن كتابها ) خواجه حافظ هم آنها به گوشش خورده است يك عده افراد خاص كه اوضاع به هر طرف مى چرخد تغييرى در آنها پيدا نمى شود نمى توانند ملاك واقع شوند . اطلاع من از جنبه تاريخى كامل نيست اطلاع تاريخى ما آنگاه كامل است كه بتوانيم درباره همه مللى كه قبل از اسلام بوده اند اظهار نظر كنيم قدر مسلم اينست كه قبل از اسلام در ميان بعضى ملل حجاب وجود داشته است .

حقيقت اين است كه بحثهاى تاريخى در اين گونه مسائل بر پايه هاى محكمى استوار نيست زيرا معمولا مورخين در اين گونه مسائل حدسيات خودشان را نيز مخلوط كرده اند و لهذا اين بحثها علاوه بر اينكه چندان ارزشى ندارد بر اساسى استوار هم قرار ندارد . عدم توجه به جريانات تاريخى از ارزش استدلالهاى بعدى مى كاهد و قضاوتها ناشى از بى خبرى تلقى مى شود تاريخ آنچنان هم بى اعتبار نيست .

عليهذا حجابى كه در قوم يهود معمول بوده است از حجاب اسلامى چنانكه بعدا شرح خواهيم داد بسى