ناسازگاري با ديگران، نشانه نوعي غرور و خودخواهي و خودبرتري بيني نسبت به مردم است و نتيجه آن هم تنها ماندن و انزواست.
از سوي ديگر، بي طاقتي در مقابل حالات و رفتار دشوار و ناهنجار ديگران نيز، ريشه در كم ظرفيتي دارد و به تشديد اين تعارض و ناسازگاري مي انجامد.اگر در دستورهاي ديني ما به «حسن خلق»، تأكيد شده است، يكي از مصداقهاي بارز آن «مدارا» است.با دوستان مروّت، با دشمنان مدارا آسايش دو گيتي تفسير اين دو حرف است: «مدارا» يك تكليف اخلاقي در اسلام است. از رسول خدا(ص) روايت است:«اَمَرني ربّي بِمداراة النّاسِ كما اَمَرني باداءِ الفرائض»؛(1)همان گونه كه پروردگارم مرا به انجام واجبات فرمان داده است، به مدارا با مردم دستور داده است.در حديث ديگري چنين آمده است كه جبرئيل، به محضر رسول خدا(ص) آمد و از سوي خدا چنين پيام آورد كه: «اي محمد! پروردگارت سلام مي رساند و به تو مي گويد: با بندگان من مدارا كن».(2)نيز در حديث است از پيامبر اكرم(ص) كه فرمود:«مُداراة الناسِ نصفُ الايمان و الرِفقُ بِهِم نصف العيش»؛(3)نيمي از ايمان، مداراي با مردم است و نيمي از زندگي، رفق و ملاطفت با آنان است.حتي خارج از قلمرو دين و آيين هم، آنان كه خواستار يك زندگي دلنشين و پسنديده باشند، در سايه همزيستي مسالمت آميز و رفق و نرمش با ديگران و رفتار شايسته، بهتر به اين خواسته مي رسند، تا در سايه خشونت و برخورد ناسازگارانه و بهانه جويانه و عيب گيرانه و خودپسندانه!سعه صدر و ظرفيت براي تحمل ديگران، لازمه دست يافتن به يك زندگي خوب است. در مواردي كه اختلاف سليقه و ديدگاه، يا تفاوت در مشي و رفتار و روش وجود دارد، باز هم با وسعت نظر و «مدارا» مي توان مانع بروز مشكلات شد.