برنج - همه چیز درباره برنج نسخه متنی

برنج

علفهاي هرز برنج و آفات مهم برنج

اين علفها شامل سوروف ، اويار سلام ، قاشق واش ، تير كمان آبي ، بندواش ، سل واش و .. ميباشند كه هزينه مبارزه با اين علفها بخش اعظمي از اقتصاد كشاورزي برنج را شامل ميگردد .

مهمترين آفات برنج در ايران

از مهمترين آفات برنج كه ساليانه خسارات هنگفتي را بر جاي مي گذارد كرم ساقه برنج ( Chilo Suppressalis ) مي باشد . اين آفت ، حشره اي است كه براي اولين بار در سال 1351 در مزارع تنكابن و رامسر طغيان كرد و در مدت كوتاهي با افزايش جمعيت و ايجاد خسارت اقتصادي شديد نظر همگان را جلب نمود .

كرم ساقه خوار برنج كه بعنوان يكي از خطرناكترين آفات برنج در دنيا بشمار مي آيد ، در زمستان بصورت لار و كامل در داخل ساقه هاي خشك برنج و يا علفهاي هرز اطراف مزرعه بسر مي برد و در حدود اوايل ارديبهشت ، هنگاميكه حداقل دماي هوا ، 10 درجه سانتيگراد باشد ، شفيره ها در داخل ساقه هاي باقيمانده برنج سال قبل و يا علفهاي هرز مزرعه ، در اطراف سوراخهاي ايجاد شده توسط لاروها ، تشكيل ميگردد .

در حدود بيستم ارديبهشت ماه ، اولين پروانه ها ظاهر ميشوند كه در اواسط خرداد به حداكثر خود مي رسند . عمر پروانه ها ، حداكثر يك هفته است و در اين مدت بطور متوسط 230 عدد تخم توسط هر پروانه گذرانده ميشود . تفريخ تخمها در دماي حداقل 10 تا 12 درجه سانتيگراد بمدت 5 تا 11 روز بسته به دماي محيط انجام مي گيرد . اين كرم در طول سال 2 تا 3 نسل دارد و از زمان نشاء كاري تا هنگام برداشت برنج در مزارع فعاليت زيستي دارد . خسارات وارده طي نسلهاي دوم و سوم بيشتر است .

امروزه با كرم ساقه خوار برنج به سه طريق ، زراعي ، شيميايي وبيولوژيك مبارزه ميشود از راههاي اساسي براي مبارزه با اين آفت ، ايجاد شبكه مراقبت و پيش آگاهي با استفاده از اطلاعات جوي است كه كمتر مورد توجه قرار گرفته است ، در صورتيكه ثابت شده است ، مراحل سيكل دگرديسي اين آفت ، همبستگي بالايي را با دما و ساير پارامترهاي جوي دارد .

در مبارزه بيولوژيك ، از زنبور تريكو گراما براي پارازيته كردن تخم پروانه ساقه خوار برنج استفاده ميشود كه نحوه و زمان فعاليت اين زنبور نيز تابعي از شرايط جوي بويژه دما مي باشد .

ساير آفات برنج شامل شب پره يك نقطه اي برنج ، سرخوطومي برنج ، زنجره برنج ، كرم برگخوار برنج ومگس خزانه برنج مي باشند .

گونه هاي برنج

برنج گياهي با تنوع ژنتيکي و توان سازگاري زيادي است. گونه زراعي مهم برنج Oriza sativa L. است که داراي 24=2n کروموزوم مي باشد، يک گونه زراعي ديگر به نام Oryza glaberrima steud وجود دارد، که در جنوب آفريقا کشت مي شود، اين گونه نسبت به گونه قبلي داراي قدمت و تنوع ژنتيکي کمتري است.

گونه هاي وحشي زيادي از جنس Oryza درجهان مشاهده شده که تتراپلوئيد و داراي28=2n کروموزوم مي باشند. ارقام و گونه هايO.nivara,O.rufipogon,Sharma,Shastry,Griff از خويشاوندان نزديک برنج زراعي O.sativa L. مي باشند. O.rufipogon برنج وحشي دائمي و O.nivara برنج وحشي يک ساله مي باشد.

O.sativaاز گونه هاي مهم برنج است که در قاره هاي آسيا، اروپا، آمريکا کاشته مي شود، برنج هاي زراعي ايران از اين نوع اند. اين گونه داراي انواع مختلف به شرح زير مي باشد:

1- نوع اينديکا (Indica )

از نوع هاي گرمسيري برنج است که درمقابل خشکي، بيماري و آفت مقاوم بوده و داراي ارقام مختلفي از نظر زمان رويش است. اين نوع، شامل برنج هاي دانه دراز و ساقه هاي بلند مي باشند که دربرابر ريزش دانه حساس هستند و درکشورهاي هندوستان، سري لانکا، تايلند و مالزي کشت مي شوند.

2- نوع ژاپونيکا (Japonica)

از نوع معتدل برنج بوده و درمقابل سرما مقاوم است. اين نوع شامل برنج هاي ساقه نسبتاً کوتاه و دانه گرد بوده و درکشورهاي چين، کره، ژاپن، کاليفرنيا و کشورهاي اروپائي کشت مي شود.

3- نوع جاوانيکا (Javanica)

از نوع هاي حد واسط برنج است. اين نوع برنج در کشورهاي اندونزي، فيليپين، تايوان و ژاپن کشت مي شود.

طبقه بندي واريته هاي برنج

واريته ها يا ارقام مختلف برنج از سوي سازمان خواربار و کشاورزي جهاني (FAO) به اشکال مختلفي طبقه بندي مي شود، که ازنظر طول دانه به چهار گروه زير تقسيم مي شوند:

الف- برنج هاي خيلي طويل که اندازه دانه آنها بيش از 7 ميليمتر هستند.

ب- برنج هاي طويل که بين 6 تا 7 ميليمتر طول دارند.

پ- برنج هاي متوسط که طول آنها بين 5 تا 99/5 ميليمتر است.

ت- برنج هاي کوتاه که طول آنها کمتر از5 ميليمتر است.

در ايران نيز برنج را براساس طول دانه به سه نوع دانه بلند، دانه متوسط و دانه کوتاه تقسيم بندي نموده اند. به برنج هايي که طول دانه آنها بين 61/6 تا 0/7 ميليمتر باشد دانه بلند گفته مي شود و از مرغوبترين نوع برنج محسوب مي شود، برنج هائي که طول آنها بين 51/5 تا 6/6 ميلي متر است دانه متوسط و به برنج هايي که طول آنها از 5/5 ميليمتر کمتر باشد، دانه کوتاه گفته مي شود، اين نوع برنج ها از نظر تجاري ارزش کمي دارند

سطح زير کشت برنج در ايران

سطح زير کشت شلتوک در جهان، ايران و ده کشور عمده توليد کننده در سال 2003

کشور

سطح زير کشت(واحد هکتار)

جهان

150,938,100

چين

27,398,000

هند

44,000,000

اندونزي

11,600,000

بنگلادش

11,100,000

ويتنام

7,443,600

ميانمار

5,600,000

تايلند

11,000,000

ژاپن

1,680,000

فيليپين

4,095,000

برزيل

3,156,360

ايران

560,000

مأخذ

صفحه ابرمتني فائو