كتابشناخت حكـومت علـوى - کتاب شناخت حکومت علوی نسخه متنی

كتابشناخت حكـومت علـوى

اسماعيل محمدى

سالهاى سى و شش تا چهل هجرى، تاريخ اسلام، شاهد حكومت نمونه امام على(ع) ـ وصى و خليفه منصوب رسول خدا(ص) ـ بود. اين حكومت، از ديدگاه شيعه، پس از بيست و پنج سال تأخير بر پا شد. ويژگى اين حكومت، به هنگام شكل گيرى، هجوم بى سابقه و ازدحام غير قابل وصف مردم براى برپايى آن، و در ادامه، مبارزه و جنگ و مخالفت براى براندازى آن به سبب تحمل نكردن عدالت و نهايتاً به شهادت رسانيدن حاكم عادل آن بود.

از آن جا كه اين حكومت، پس از حكومت حضرت رسول(ص) ارزشمندترين الگوهاى عملى حكومت اسلامى براى مناديان و حاكمان حكومت اسلامى در همه اعصار است، استخراج شيوه حكومتى حضرت على(ع) در همه ابعاد، براى جامعه اسلامى و قدرتمندان آن يك ضرورت غير قابل انكار است. و چون براى دستيابى بر شيوه حكومتى آن حضرت(ع) چاره اى جز مراجعه به منابع و مآخذ نيست، تدوين كتابشناخت حكومت ايشان، يك گام اساسى است.

در اين كتابشناختى، كتابهايى معرفى شده كه تحقيقى و تحليلى بوده و به صورت مفصّل، درباره حكومت حضرت، بحث كرده اند، لذا، اين كتابنامه، ويژه محقّقان بوده و از ذكر كتابهايى كه براى سطح عمومى جامعه نوشته شده، خوددارى شده است.

اين كتابنامه، پس از جست وجو در كتابخانه هاى دبيرخانه مجلس خبرگان و كتابخانه تخصّصى تاريخ اسلام و ايران و كتابخانه معاونت فرهنگى مجمع جهانى اهل البيت(عليهم السلام) در قم و كتابخانه دفتر تبليغات اسلامى (كتابخانه ويژه محقّقان) و... تهيه و تدوين شده است.

بخش هاى كتابنامه حاضر، چنين است:

1ـ كتابهاى مستقل فارسى؛

2ـ كتابهاى غير مستقلّ فارسى؛

3ـ كتابهاى مستقلّ عربى؛

4ـ كتابهاى غير مستقلّ عربى.

براى دستيابى بهتر محقّقان، پس از اطّلاعات اختصاصىِ كتاب، نام كتابخانه اى كه كتاب مورد نظر در آن جا است، به صورت اختصار، ذكر شده است. اين موارد، به شرح زير است:

1 ـ كتابخانه دبيرخانه مجلس خبرگان = ك خبرگان؛

2 ـ كتابخانه تخصّصى تاريخ اسلام و ايران = ك تاريخ؛

3 ـ كتابخانه معاونت فرهنگى مجمع جهانى اهل البيت(عليهم السلام) = ك مجمع؛

4 ـ كتابخانه آستان مقدّس حضرت معصومه = ك آستان؛

5 ـ كتابخانه دفتر تبليغات اسلامى = ك دفتر؛

6 ـ كتابخانه پژوهشكده باقرالعلوم(ع) = ك پژوهشكده؛

7 ـ كتابخانه آية الله العظمى گلپايگانى = ك گلپايگانى؛

8 ـ كتابشناختى رايانه اى هادى = هادى؛

9 ـ دفتر همكارى حوزه و دانشگاه = همكارى؛

10 ـ كتابخانه مركز فرهنگ و معارف قرآن = ك فرهنگ؛

11 ـ كتابخانه سپاه پاسداران = ك سپاه؛

12 ـ كتابخانه آيت الله العظمى مرعضى نجفى = ك نجفى؛

13 ـ كتابخانه مدرسه علميه فيضيه = ك فيضيه؛

14 ـ كتابخانه مؤسسه آموزشى پژوهشى امام خمينى = ك مؤسسه.

يادآورى اين نكته ضرورى است كه كتابهايى كه در يك مجموعه بوده و يك جلد و يا بيشتر، اختصاصاً، درباره حكومت امام على(ع) بحث كرده اند، در بخش «كتابهاى مستقلّ» با ذكر جلد مورد نظر، آورده شده است.

كتابهاى مستقلّ فارسى

1 ـ آيين كشوردارى از ديدگاه امام على(ع)، محمدفاضل لنكرانى، تقرير و تنظيم حسين كريمى، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، 1373 ش، وزيرى، 602ص، (ك خبرگان).

2ـ اصول و شيوه هاى حكومت اسلامى در نهج البلاغه، جمعى از نويسندگان، بنياد نهج البلاغه، 1368 ش، وزيرى، 216ص، (ك خبرگان).

3ـ الإمام علي بن أبي طالب، عبدالفتاح عبدالمقصود، ترجمه سيدمحمدمهدى جعفرى (تاريخ تحليلى نيم قرن اوّل اسلام)، تهران، شركت سهامى انتشار، 1354 ش، رقعى، ج3، فاجعه جمل، 442ص، و ج4، واقعه صفين، 416ص، و ج5، بازى حكميّت، 444ص، و ج6، غوغاى نهروان، 456ص، و ج7، نظام برابرى، 033ص، و ج8، غروب خورشيد، 342ص، (ك تاريخ).

4ـ پيكار صفين، نصربن مزاحم منقرى، به تصحيح وشرحِ عبدالسّلام محمّد هارون، ترجمه پرويز اتابكى، تهران، انتشارات آموزش انقلاب اسلامى، 0137 ش، وزيرى، 844ص، (ك تاريخ).