يوم الحسره اذ قضى الامر و هم فى غفله و هم لايومنون " )( 1) يكى از اسمهاى قيامت ( " يوم الحسره " ) است
روز تاسف . مى فرمايد انذار كن
بترسان مردم را از روز تاسف
وقتى كه ديگر كار از كار گذشته است و ديگر
راه بازگشتى نيست
سرمايه ها همه هدر رفته است ولى امروز در حال غفلت است .پس آنها كه تغابن را به همان معناى خود غبن گرفته اند و از معناى باب تفاعل آن قطع نظر كرده اند به هر
حال درست معنا كرده اند و در حديث هم آمده است كه در قيامت همه مردم مگر نوادرى از آنها (الا ما شذ و
ندر) احساس غبن مى كنند حتى سعدا و اهل بهشت .
معناى دوم
اما اگر نظر به باب تفاعل داشته باشيمآنچنانكه در بعضى تفاسير از جمله تفسير الميزان به اين نكته
توجه كرده اند[ معناى ديگرى از آيه فهميده مى شود] . تغابن يك كار اشتراكى است . تغابن در جايى است كه
دو نفر كه با يكديگر همكارى دارند
احساس كنند كه هر دو ضرر كرده اند . اين مساله اى است كه گاهى در
فقه مطرح مى شود و يادم هست كه در شرح لمعه مطرح شده است كه آيا ممكن است دو نفر با يكديگر معامله كنند
و هر دو مغبون شوند ؟در باب غبن مى گويند آن طرفى كه مغبون است " خيار فسخ " دارد و حق دارد معامله را
فسخ كند . قهرا اين مساله را طرح كرده اند كه آيا مى شود خيار غبن براى هر دو طرف پيدا شود
يعنى هم
فروشنده مغبون باشد و هم خريدار ؟وجوهى ذكر كرده اند .
يادم هست در سالهاى قبل از اينكه ما قم برويم و بچه بوديم
در فريمان يك رئيس شهربانى بود كه هيكل
عجيبى داشت .
1. مريم 39