ولايت نامه اميرالمؤمنين عليه‏السلام - میراث حدیث شیعه جلد 9

ولايت نامه اميرالمؤمنين عليه‏السلام

على خان خاكى (قرن 10 ق)

تحقيق : سيّد احمد حسينى اشكورى

درآمد

در روزگار صفويان (905 ـ 1135ق) نقّالى رواج بسيار يافت . نقّال‏ها بر سرِ هر كوى و برزَن و در قهوه‏خانه‏ها و مراكز عمومى به نقّالى و داستانسرايى مى‏پرداختند و مردم عوام را به دور خود ، گِرد مى‏آوردند و آنها را با نقل‏هاى ساختگى و داستان شجاعان و دلاوران خيالى ، سرگرم مى‏ساختند و اين ، وسيله‏اى براى اخّاذى و ارتزاق آنان بود .

گروهى از اين نقّالانِ دوره‏گرد ، درويشان بودند كه بيشتر به شعر خوانى به آواز و نواى خوش مى‏پرداختند و اشعار بزرگانِ عرفا را در جمع مى‏خواندند و گاهى با داستان‏هاى مذهبى ، محافل خود را گرم مى‏كردند . بيشتر داستان‏هاى آنها بى‏اساس و نمونه‏اى از شجاعت‏ها و رزم‏آرايى‏هايى بود كه خود مى‏ساختند و به بزرگان مذهبى ، مخصوصا حضرت اميرالمؤمنين عليه‏السلام ، نمونه كامل شجاعت و دلاورى ، نسبت مى‏دادند تا عواطف دينى شنوندگان را تحريك نمايند و آنان را به ذل و بخشش بيشتر ، وادارند . البته دولت‏هاى آن روزگار ، درويشان اين چنينى را تشويق مى‏كردند تا مردم را سرگرم كنند و احتمالاً بهره‏هاى سياسى نيز از آنان داشته باشند .