مكتوبات حديثى اصحاب ائمه عليهم‏السلام - میراث حدیث شیعه جلد 11

مكتوبات حديثى اصحاب ائمه عليهم‏السلام

مهدى مهريزى

قسمت اوّل

تاكنون در زمينه بازسازى منابع مفقود در زمينه حديث، در چهار دفتر از ميراث حديث شيعه سخن گفته‏ايم. در دفتر ششم، از ضرورت بازسازى منابع و اهداف و روش‏هاى اين كار، سخن به ميان آمد. در دفتر هفتم، مصادر اوّليه رجال، شناسايى شدند و سپس در دفتر نهم و دهم به معرّفى مكتوبات حديثى ائمّه عليهم‏السلام پرداخته شد.

در دفتر ششم، گفتيم كه در زمينه حديث شيعه، در سه حوزه، نيازمند بازشناسى و بازسازى هستيم: 1. مكتوبات حديثى ائمّه عليهم‏السلام ؛ 2. مكتوبات حديثى اصحاب ائمّه عليهم‏السلام ؛ 3. مصادر رجالى شيعه.

در اين‏جا بايد آن سخن را چنين تكميل كرد كه حوزه چهارمى نيز وجود دارد، و آن، آثار فقه‏الحديثى‏اى است كه ياران ائمه عليهم‏السلام در قرون اوّليه نگاشته‏اند و مفقود گشته است، مانند: كتب مختلف الحديث، علل الحديث و غريب الحديث. ¹

بر اين اساس، حوزه‏هاى نيازمند بازسازى و بازشناسى عبارت‏اند از:

1 . مكتوبات حديثى ائمّه عليهم‏السلام ؛

2 . مكتوبات حديثى اصحاب ائمّه عليهم‏السلام ؛

3 . مصادر رجالى شيعه؛

4 . آثار فقه الحديث.

در اين زمينه، ر. ك: فصل‏نامه علوم حديث، ش 16، ص 5 ـ 7: «دانش‏هاى حديثى: گذشته، حال، آينده»، مهدى مهريزى.